Cantigas de Santa Maria - Pieśni Maryi Dziewicy

paweld

Cantigas de Santa Maria (w dosłownym tłumaczeniu: Pieśni Świętej Maryi) to maryjny śpiewnik z XIII wieku, przypisywany królowi Kastylii i Leonu, Alfonsowi X Mądremu (1221-1284). Wszystkich pieśni jest 420, z czego większość to opisy cudów dokonanych przez Najświętszą Panienkę, mniej więcej jedna dziesiąta to pieśni pochwalne, ku Jej czci, wreszcie kilkanaście śpiewanych przy okazji rozmaitych świąt, upamiętniających koleje Jej życia. Pieśni napisane zostały w średniowiecznym języku galicyjsko-portugalskim, z którego wywodzą się współczesne portugalski i galicyjski (język położonej na północ od Portugalii hiszpańskiej Galicji, gdzie w Santiago de Compostela znajduje się słynne sanktuarium świętego Jakuba Starszego).

Uczeni mediewiści, jak to uczeni, zastanawiają się czy rzeczywiście autorem jest Alfons X Mądry. Wyjaśniają także rzecz oczywistą dla prostaków, że nawet jeśli sam śpiewnik jest dziełem wspomnianego króla, to nie tyle osobistym, lecz raczej przygotowanym na jego rozkaz. Poszczególne pieśni są analizowane i grupowane wedle wszelkich dających się pomyśleć kryteriów, na przykład historycznych, lingwistycznych, geograficznych, botanicznych, medycznych a nawet tematycznych. Badane są również paralele do innych zachowanych tekstów średniowiecznych, chociażby autorstwa Gonzalo de Berceo czy Gautiera de Coincy. Słowem wykonywane jest mnóstwo pracy, zazwyczaj pożytecznej, ale nie zawsze, o ile bowiem badania stricte lingwistyczne dość dobrze wpasowują się w paradygmat tzw. neutralności światopoglądowej, o tyle historyczne interpretacje często temu paradygmatowi najzwyczajniej zaprzeczają. Brak neutralności zdradzają chociażby tytuły pojawiających się prac, na przykład "Marian Antisemitism in Medieval Life and Legend: A Study based on Alfonso X's Cantigas de Santa Maria" ("Maryjny antysemityzm ..."), albo "King Alfonso’s Virgin of Villa-Sirga: Rival of St. James of Compostela" ("... Dziewica z Villa-Sirga: rywal św. Jakuba z Komposteli").

Cantigas de Santa Maria cieszą się też sporym zainteresowaniem wśród artystów muzyków, ponieważ oprócz tekstów pieśni zawierają notację muzyczną. Można powiedzieć, że wchodzą w skład standardowego repertuaru większości formacji muzycznych specjalizujących się w muzyce dawnej bądź czerpiących z niej inspirację. Ja sam dowiedziałem się o ich istnieniu właśnie poprzez słuchanie muzyki.

cdn.