Adam Mickiewicz .

BRMTvonUngern

215 lat temu urodził się Adam Mickiewicz

24 grudnia 1798 roku, dokładnie 215 lat temu, urodził się Adam Mickiewicz, uważany za jednego z największych polskich poetów.

W samą Wigilię 1798 roku Barbara Mickiewiczowa urodziła swego drugiego syna, Adama. Datę tego wydarzenia ustalono raz na zawsze, jeżeli chodzi natomiast o miejsce, to konkuruje o ten zaszczyt kilka miejscowości - Nowogródek, Zaosie (folwark będący własnością stryja Adama - Bazylego Mickiewicza), karczma Wygoda na drodze z Zaosia do Nowogródka, folwark Ossowiec (również niedaleko Zaosia) oraz Litówka, wioska na przedmieściach Nowogródka. Pewne jest natomiast, że chrzest małego Adama miał miejsce 12 lutego następnego roku w Nowogródku.

Tomasz Łubieński w monografii "M jak Mickiewicz", powołując się na korespondencję braci Mickiewiczów, przywołuje zapamiętane przez Franciszka szczegóły narodzin poety. Starszy brat podpatrzył, jak matka pokazywała znajomej grubą księgę - akta sądowe oprawione w czarną skórę - na której podobno przecięto Adamowi po urodzeniu pępowinę. Zdaniem miejscowej akuszerki była to niezawodna metoda na zapewnienie dziecku przymiotów umysłowych. Imię Adama nadano poecie ze względu na dzień narodzin oraz aby uhonorować jego stryjecznego dziadka.

W rodzinie Mickiewiczów urodziło się pięciu chłopców. Najstarszy był Franciszek, o dwa lata młodszy - Adam. Aleksander był od przyszłego poety młodszy o trzy lata, a Jerzy - o sześć. Najmłodszy z braci Mickiewiczów - Antoni - urodził się w siedem lat po Adamie i zmarł we wczesnym dzieciństwie. Badacze losów rodziny Mickiewicza znaleźli dowody na to, że ojciec wieszcza - Mikołaj Mickiewicz herbu Poraj - był "klasycznym pieniaczem, bez skrupułów wykorzystującym swój urząd adwokata i komornika do niejasnych interesów" - jak podsumowuje Łubieński. Należy jednak zauważyć, że był też człowiekiem ambitnym, który zadbał, aby wszystkie jego dzieci, z wyjątkiem najstarszego, chorego na gruźlicę Franciszka, otrzymały wyższe wykształcenie. Adam Mickiewicz wspominał, że ojciec był bardzo surowy.

Matka przyszłego wieszcza - Barbara z Majewskich Mickiewiczowa, odznaczała się wdziękiem i umiejętnością zjednywania sobie ludzi. Niektórzy badacze dowodzą, że wywodziła się ona z rodu żydowskich konwertytów, frankistów, powołujac się m.in. na Ksawerego Branickiego, który cytował poetę: "Mój ojciec z Mazurów, matka moja Majewska z wychrztów". Nie mniejszej wagi są jednak zapewnienia Ignacego Domeyki, jednego z najbliższych przyjaciół poety, człowieka, który orientował się w genealogii nowogródzkiej prowincji, gdzie wszyscy wszystko o sobie wiedzieli. Domeyko zaprzeczał żydowskim koligacjom Mickiewicza argumentując: "Przecież byłbym coś o tym wiedział".

Podobno Adam Mickiewicz, jako dziecko "lubił siadać na ogoniastej sukni matki i ciągnąc się w ten sposób za nią po pokoju wyobrażać sobie, że płynie, albo jedzie sankami". Przez parę lat Barbara Mickiewiczowa gospodarowała z dziećmi w Zaosiu. Rodzina była rozłączona na dystans czterdziestu kilometrów, bo Mikołaj Mickiewicz pracował w Nowogródku, dokąd po kilku latach sprowadził całą rodzinę. Wiadomo że przyszły poeta w wieku kilku lat wypadł przez okno i bardzo groźnie się potłukł. Matka poleciła go opiece Matki Boskiej Ostrobramskiej i dziecko zostało uratowane, o czym mowa w pierwszych wersach "Pana Tadeusza".

Dom Mickiewiczów był pełen zwierząt. Chłopcy nie nadążali zimą z gromadzeniem ziarna dla ptaków, trzymano też lisa, wilka i kruka. Potem Adam Mickiewicz, już jako dorosły nauczyciel w Kownie, miał w domu psa, kota i węża (prawdopodobnie zaskrońca). W 1811 roku w Nowogródku wybuchł wielki pożar. Młodszy brat Adama - Franciszek odznaczył się w akcji ratunkowej, wynosząc z płonącej cerkwi dokumenty, sam zaś Adam podobno napisał wiersz, który ogromnie się wszystkim spodobał.

Edukację bracia Mickiewiczowie pobierali w sześcioklasowej szkole prowadzonej przez ojców Dominikanów. Nauczyciele zwrócili uwagę na zdolności chłopca, ale też na jego słabe zdrowie i drobną posturę - w szkolnych przedstawieniach Mickiewicz zazwyczaj grywał role kobiece.

Słabą stroną przyszłego poety była kaligrafia. Wspominał po latach: "W dzieciństwie czułem wstręt do pisania. Uczono nas wtedy kreślić litery na deszczułce, na której te arabeski robiły mi wrażenie wnętrzności zgniecionego pająka (...). Matka mi raz powiedziała: Piszesz, jak kura grzebie. Gdybyś był wielkim panem, sekretarz by za ciebie machał piórem, a ponieważ jesteś ubogim szlachcicem, musisz sam sobie dać radę". W następnych latach jego życia nierzadkie były przypadki, że prosił swych znajomych o przepisywanie jego manuskryptów na czysto.

Choć Mickiewiczowie żyli skromnie, mieli służące, niańkę do dzieci, guwernera dla starszych chłopców - Aleksandra i Adama. Po śmierci ojca rodziny w 1812 roku sytuacja zmieniła się, na jaw wyszły zaciągnięte przez Mikołaja długi, wdowa z dziećmi musiała przeprowadzić się z domu do drewnianej oficyny. Adam zaczął zarabiać dając korepetycje uczniom młodszych klas.

Nowogródek - małe kresowe miasteczko do ostatnich lat pozostanie dla Mickiewicza baśniowym miejscem. Tu, jako 12-letni chłopiec obserwował wiosną 1812 roku wspaniały marsz armii napoleońskiej na Moskwę i tu w zimie oglądał przerażający odwrót tej armii. Wyjazd na studia do Wilna oznaczał dla Mickiewicza ostateczny koniec dzieciństwa i krok w dorosłe życie.

....

Tak . Adam Mickiewicz ... Coz tu mowic . Najwiekszy poeta wszechczasow . Jeszcze moze Slowacki... Jeszcze moze Krasinski ... Norwid . Wielka Czworka .
Bez precedensu w historii . Zabory tworzyly geniuszy . Z ostatnim chyba Pilsudskim ... Nieszczescie tworzy diamenty a nie niszczy jak pisal Kaminski . Bóg tak urzadzil .

Mickiewicz to poeta wielu narodow . Z Wielkiego Ksiestwa Litewskiego mimo ze juz zniszczonego to wtedy najsilniejszego ! Jeszcze na dodatek z emigracji we Francji ! To sa wielkie tajemnice ducha ze rozkwota na skutek cierpienia i braku a nie konsumpcji i zadowolenia !

I oczywiscie jak w Polsce pierwsze slowa w jego tworczosci to ...

Panno Najświętsza !

Bo to Jej kraj ! Smile

BRMTvonUngern

Wystawa poświęcona Mickiewiczowi w muzeum w Mińsku

Polsko-białoruska wystawa poświęcona Adamowi Mickiewiczowi otwarta została w Narodowym Muzeum Sztuki w Mińsku. W bieżącym roku mija 160. rocznica śmierci poety, który urodził się w Zaosiu na terenie dzisiejszej Białorusi.

Na ekspozycję zatytułowaną "Pielgrzym wolności" składają się wystawa biograficzna przygotowana przez Muzeum Literatury im. Mickiewicza w Warszawie z okazji 200. rocznicy jego urodzin w 1998 r., wystawa poświęcona "Dziadom" opracowana przez Muzeum Literatury Białoruskiej w Mińsku, a także prezentacja pierwszych wydań dzieł poety ze zbiorów Biblioteki Narodowej Republiki Białoruś.
REKLAMA

- Jego pielgrzymka do wolności trwa nadal i zmusza nas do bycia razem z nim, do tego, byśmy studiując jego dzieła, dochodzili do samych siebie, odpowiadali na pytanie: kim jesteśmy, skąd jesteśmy i po co, oraz co możemy zrobić, żeby czcić pamięć przodków – powiedział na wernisażu szef Towarzystwa Polska-Białoruś Anatol Butkiewicz.

Dyrektorka Muzeum Literatury Białoruskiej Lidzija Makarewicz zwróciła uwagę, że otwarcie wystawy nastąpiło tuż przed Nocą Zaduszną, kiedy obrzęd Dziadów był praktykowany. - Dziady to święto oddawania czci przodkom, święto tradycyjne na Białorusi, które do tej pory jest obchodzone przez ludzi, którzy szanują swoje tradycje – podkreśliła.

Na wystawie można zobaczyć m.in. bardzo cenne pierwsze wydanie "Pana Tadeusza" z 1834 r. Jak przypomniał kustosz Muzeum Literatury im. Mickiewicza Piotr Prasuła, po ukazaniu się poematu został on początkowo okrzyknięty najgorszym w jego twórczości. - Początek epopei narodowej był bardzo trudny. Dopiero na terenach polskich, w Poznańskiem, w Galicji, w Krakowie zaczęto czytać "Pana Tadeusza" jako największe dzieło emigracyjne – powiedział.

Wystawa powstała z inicjatywy ambasady polskiej w Mińsku. Będzie czynna do 9 listopada.

Mickiewicz przyszedł na świat 24 grudnia 1798 r. w Zaosiu, gdzie jego stryj Bazyli Mickiewicz miał folwark. Poeta do końca życia pozostał związany z pobliskim Nowogródkiem, gdzie jego rodzice mieli dworek i gdzie został w miejscowym kościele ochrzczony.

>>>

Przypuszczalnie najwiekszy poeta w historii...

BRMTvonUngern

W Mińsku polsko-białorusko-litewskie czytanie „Pana Tadeusza”
Adam Mickiewicz. Źródło: CBN Polona
Adam Mickiewicz. Źródło: CBN Polona
Polsko-białorusko-litewskie czytanie „Pana Tadeusza” odbyło się w sobotę w stolicy Białorusi, Mińsku. To początek obchodów przypadającej w grudniu 220. rocznicy urodzin Adama Mickiewicza.

"Pana Tadeusza" czytali w trzech językach aktorzy, ludzie kultury, dyplomaci, działacze społeczni oraz chętni, którzy zgłosili się do Instytutu Polskiego w Mińsku.

„Dla Polaków +Pan Tadeusz+ jest dziełem szczególnym, ale Mickiewicz w naturalny sposób łączy nas także z sąsiadami. Postanowiliśmy to zademonstrować serią działań, z których pierwsze odbyło się dziś w Mińsku” - powiedział PAP p.o. dyrektora tej placówki Tomasz Adamski.

Inicjatorem trójjęzycznego czytania Mickiewicza był Tadeusz Stróżecki, szef Białoruskiej Fundacji Kultury i wieloletni animator polsko-białoruskich projektów kulturalnych.

„Mickiewicz urodził się na ziemi białoruskiej, pisał po polsku, uczył się na Litwie, tworzył na Krymie, mieszkał wiele lat na emigracji we Francji. Chcielibyśmy do rocznicy jego 220. urodzin zorganizować poświęcone mu imprezy w miejscach, z którymi był związany” - powiedział. Wyraził nadzieję, że do grudnia w ramach projektu uda się zrealizować wydarzenia na Białorusi w miejscu urodzenia wieszcza, a także na Litwie oraz w Polsce.

Czytaniu towarzyszyło teatralizowane widowisko z udziałem aktorów i muzyków Teatru Tutejszego w Mińsku. Całość rejestrowano na wideo, powstanie o nim film w reżyserii Andreja Sauczanki.

W spotkaniu wzięli udział polscy dyplomaci pracujący na Białorusi, ambasador Litwy w Mińsku Andrius Pulokas oraz przedstawicielka ONZ Joanna Kazana-Wiśniowiecka.

"Pana Tadeusza" czytali duchowni oraz białoruscy Polacy, a także szefowie wielu białoruskich instytucji kultury oraz związków twórczych.

Z Mińska Justyna Prus (PAP)

...

Geniusz z tych ziem. Nie wiadomo czy nie najwiekszy poeta wszechczasow...

BRMTvonUngern

“Utracony raj” Mickiewicza na białoruskiej wsi
2020.05.14 14:59

Studzionki to dziś maleńka wieś pod Nieświeżem. Zdjęcie: Wasil Małczanau/belsat.eu
W zapomnianej piwnicy pod Nieświeżem odnaleziono kamień z autografem Adama Mickiewicza. Co wieszcz robił w maleńkich Studzionkach i dlaczego uznał je za raj?

Studzionki leżą niedaleko znanego z potężnej cukrowni miasteczka Horodziej. O dawnej świetności nie świadczy tu już prawie nic. Zniknął dwór szlachecki z parkiem, zburzono folwarczne budynki, nie ma nawet cmentarza katolickiego, na którym spoczęli właściciele majątku.

Wieś należała niegdyś do książąt Radziwiłłów. Potem wchodziła w posiadanie różnych rodzin szlacheckich – Rozwadowskich, Gruszeckich i Kalinowskich. Kres majątku przyniosła rewolucja bolszewicka, a jego dawna świetność została zapomniana.

Klucz do tajemnicy Studzionek był ukryty w piwnicy opuszczonej chaty. Zdjęcie: Wasil Małczanu/belsat.eu
Na początku maja miejscowy krajoznawca Alaksandr Abramowicz odnalazł kamień, który jak klucz otwiera drzwi do tajemnicy wsi. A wystarczyło, że z ciekawości wszedł do pustej piwnicy opuszczonej chaty.

– Przechodziłem obok zarośniętego podwórza i pomyślałem, że tam zajrzę – opowiada pan Alaksandr. – Zszedłem do piwnicy. Był ranek i nisko świecące słońce padło na ścianę. Patrzę, a tam na jednym z kamieni fundamentu jest napis. Zamurowało mnie. Napis po polsku, ale kamień odwrócony do góry nogami. Okazało się, że to kamień Mickiewicza z cytatem, który był znany z pamiętników!

Studzionki – “mały ziemski raj”

Kamień ze słowami Mickiewicza w opuszczonej piwnicy. Zdjęcie: Wasil Małczanau/belsat.eu
Teraz już napis jest podkolorowany ołówkiem – by było go lepiej widać. Brzmi on: “Ewa raj utraciła, Tyś go wskrzesiła. Mickiewicz”. Według krajoznawcy, to nie sam poeta wyrył te słowa w kamieniu. Zostawił on taki wpis w księdze pamiątkowej gospodarzy majątku, który odwiedził około 1820 roku. Gdy wieszcz zyskał sławę, właściciele dworu kazali wyryć ten cytat w kamieniu i ustawić go w parku – przy drodze z majątku na cmentarz.

Jeden ze stawów opisywanych przez Adama Mickiewicza i ks. Jerzego Kalinowskiego. Zdjęcie: Wasil Małczanau/belsat.eu
Dlaczego właśnie te słowa i dlaczego Adam Mickiewicz wspomniał biblijny raj? Tak majątek opisywał w swoich wspomnieniach ksiądz Jerzy Kalinowski:

– Zawsze w tym saloniku było jasno, ciepło i przytulnie. Kaplica była po drugiej stronie domu. Na zachód od domu rozciągały się dwa olbrzymie, z sobą połączone przezeń przepływającą rzeczką, stawy, które Mickiewicz opisał w “Panu Tadeuszu”. Na południe i wschód rozciągał się olbrzymi prześliczny park, bardzo pięknie zarysowany, zaludniony wszystkimi gatunkami krajowych drzew w najpiękniejszych okazach: stuletnie dęby, lipy, modrzewie, sosny, graby i skromne, ale piękne swoją białą korą i srebrnym liściem brzozy płaczące, krzewy bzu, jaśminu i róż. A wszystko to na prześlicznym trawniku, ze zwierciadlaną szybą stawów, z rzeczką wijąca się jak wąż przez trawniki, z mostkami zgrabnymi rzuconymi na tę rzeczkę, czyniło Studzionki małym ziemskim rajem”.

Alaksandr Abramowicz uważa, że Kamień Mickiewicza stał przy tej drodze, która kiedyś biegła przez park. Zdjęcie: Wasil Małczanau/belsat.eu
W tych samych wspomnieniach ksiądz Kalinowski pisze też o kamieniu z cytatem Mickiewicza, który gospodarze ustawili w swoim parku, by upamiętnić pobyt poety. Miejsca, w którym stał kamień, nie da się już wyznaczyć. Krajobraz został zbyt mocno zmieniony.

– Zostały tylko stawy, kilka starych drzew i wspomnienia – smutno podsumowuje krajoznawca Alaksandr Abramowicz.

“By żołnierzykom nie było smutno!”

Jak doszło do tego, że pamiątka po wieszczu stała się częścią podmurówki? Po zajęciu białoruskich ziem przez bolszewików i ustanowieniu przez nich “nowych porządków” zniszczone zostało całe szlacheckie dziedzictwo wsi. Dwór został rozszabrowany i rozebrany. Nawet katolicki cmentarz został zniszczony, a kamienne nagrobki wykorzystano przy stawianiu nowych zabudowań wiejskich.

Alaksandr Abramowicz pokazuje nam miejsce, gdzie według starej mapy był kiedyś cmentarz katolicki. Zdjęcie: Wasil Małczanau/belsat.eu
– Tam dalej, za cmentarzem był jar, w którym podczas wojny rozstrzelano czerwonoarmistów – opowiada pan Abramowicz. – Po wojnie szczątki tych żołnierzy postanowiono ponownie pochować w bratniej mogile. A na katolickim cmentarzu stała jeszcze kaplica rodowa. Żołnierze zajrzeli i tam… Starzy mieszkańcy wsi mówili potem, że znaleźli tam “panią w białym welonie”. Więc i jej kości też wrzucili do bratniej mogiły krasnoarmiejców “by żołnierzykom nie było smutno”. Taki czarny humor.

“Historia kręciła się po tym maleńkim kawałku ziemi”

Z „państkiego cmentarza” został tylko nagrobek powstańca styczniowego Wiktora Kalinowskiego. Zdjęcie: Wasil Małczanau/belsat.eu
Miejsce niegdysiejszego cmentarza katolickiego jest teraz puste. Niedaleko, kilkadziesiąt metrów od wiejskiego płotu leży samotny nagrobek Wiktora Kalinowskiego z jego datą śmierci – 12 grudnia 1880 roku. Według naszego przewodnika, był on uczestnikiem powstania styczniowego [nazywanego na Białorusi powstaniem Kalinowskiego, gdyż kierował nim Wincenty Konstanty Kalinowski – przyp. red.].

Wiktor trafił do carskiego aresztu w Mińsku, ale został z niego wypuszczony. Jednak jego bracia Józef, Karol i Gabriel zostali zesłani na Syberię… Wiktor zmarł w Studzionkach w wieku 47 lat. Jego nagrobek jest dziś jedynym śladem po niegdysiejszych “pańskich mogiłkach”.

– Tu także jest ciekawy związek z Mickiewiczem – opowiada pan Abramowicz. – Ojcem braci Kalinowskich, którzy brali udział w powstaniu, był Andrzej. Żenił się on trzykrotnie, a jego trzecią żoną była Zofia Puttkamer, córka samej Maryli Puttkamer z Wereszczaków, ukochanej Adama Mickiewicza! Zobaczcie, jak historia kręciła się po tym maleńkim kawałku ziemi!

“Chciałbym, by to dziedzictwo zostało tutaj”

Bez może żyć kilkaset lat. Możliwe, że te krzewy pamiętają jeszcze czasy Mickiewicza, mówi pan Abramowicz. Zdjęcie: Wasil Małczanau/belsat.eu
Pan Abramowicz żali się, że historią swojej okolicy zajmuje się właściwie tylko on. Gdy w jego domu pojawił się komputer, zaczął korespondować z badaczami i archiwistami, więc w pewnym sensie poznawanie dziedzictwa wsi stało się prostsze. Jednak o godnym wyeksponowaniu ocalałych kamieni, a tym bardziej o otwarciu muzeum może tylko marzyć.

Pan Alaksandr chciałby, by jego znalezisko znalazło godne miejsce, ale w Studzionkach. Zdjęcie: Wasil Małczanau/belsat.eu
Krajoznawca uważa, że kamień z cytatem Mickiewicza należy wyciąć z opuszczonej piwnicy i ustawić w miejscu dawnego parku, nad opisanymi przez poetę stawami, albo na zniszczonym cmentarzu. Relikwią mogłoby być zainteresowane Muzeum Adama Mickiewicza w Nowogródku, ale krajoznawca, jako lokalny patriota, wolałby go nie oddawać.

– Bardzo chciałbym, by to dziedzictwo zostało tutaj – podkreśla Alaksandr Abramowicz

...

Muzeum niech zrobi kopie. Istotnie nie wolno grabic z pamiatek malych miejscowosci!

BRMTvonUngern

Zemsta i Krzyżacy. Ile jest Konrada von Wallenrode w Konradzie Wallenrodzie?

20 sierpnia 1393 roku zmarł wielki mistrz krzyżacki Konrad von Wallenrode. Kojarzy się on przede wszystkim z bohaterem poematu Adama Mickiewicza "Konrad Wallenrod".

Konrad von Wallenrode (spolszczona wersja nazwiska brzmi Wallenrod) pochodził z Frankonii obecnie nieistniejącej krainy, której ziemie leżą w obrębie niemieckiej Bawarii, Turyngii i Badenii-Wirtembergii.

Karierę rozpoczął od objęcia posady prokuratora w Iławie Pruskiej, gdzie zajmował się ściąganiem podatków na rzecz Państwa Krzyżackiego.

Po wstąpieniu do zakonu krzyżackiego około 1370 roku zaczął piąć się po szczeblach kariery i obejmował coraz to nowe stanowiska w hierarchii zakonnej.

I tak około roku 1383 roku został wielkim marszałkiem zakonu krzyżackiego.

Gdy w 1385 roku została zawarta unia polsko-litewska w Krewie, dążył do jej rozbicia.

I choć utwór niewątpliwie bazuje na życiu mistrza zakonu, nie została w nim przedstawiona prawda historyczna, a główny bohater dzieła dzieli ze średniowiecznym wojownikiem niemal wyłącznie imię i nazwisko.

To pozwala mu nie tylko na wprowadzenie nowych, rygorystycznych zasad w państwie, lecz także na sabotowanie kampanii wojennych, które zakon prowadzi przeciwko Litwie.

...

Ani trochę prawdy! Typowy krzyżacki łotr. Świetny tekst o nim słyszałem ale nie mogę znaleźć w internecie.
Po prostu widzicie jak bardzo sztuka różni się od historii i naprawdę ,kino historyczne' budzi mój niepokój bo taka ,wiedzę' potem ludziom daje. Poezje czytają tacy którzy potem sprawdza jak to tam było. Ale już nie oglądacze filmu. Jeszcze powiedzą ,tak było' po seansie.