Walka o kulturę.

BRMTvonUngern

Wspominamy bohaterów: Henryk Münch- przyczynił się do ochrony zbiorów archiwalnych przed zniszczeniem lub zagrabieniem przez Niemców.
Przez MP - 20 lipca 2018

Kotwice pamięci

Henryk Münch (1906-1968), ps. Mnich, Miśniak. Żołnierz ZWZ–AK, działacz Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj a po wojnie działacz Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość. Naukowiec, historyk urbanista, archiwista, dr filozofii.

Przed wybuchem II wojny światowej był pracownikiem Archiwum Akt Dawnych m. Krakowa i pozostał tam. Przydzielono go do wojskowego Biura Cenzury. Dzięki temu przyczynił się do ochrony zbiorów archiwalnych przed zniszczeniem lub zagrabieniem przez Niemców. W 1941 podjął działalność konspiracyjną (ZWZ-AK) i działał do 19 I 1945, czyli jej rozwiązania. Na początku Münch pełnił funkcję drużynowego, potem zastępcy dowódcy plutonu w tzw. terenówce. W styczniu 1942, rozkazem Komendy Głównej został awansowany do stopnia podporucznika rezerwy piechoty.

Do działalności konspiracyjnej powrócił w czerwcu 1945, został archiwistą Biura Studiów Brygad Wywiadowczych. Badania wskazują, że Henryk Münch był depozytariuszem części ekshumowanych dokumentów katyńskich. Przechowywał je w Archiwum Akt Dawnych od maja 1943 r. do sierpnia 1946 r. tj. do czasu swojego aresztowania. Potem zostały przeniesione potajemnie do Kurii Krakowskiej.

Henryka Müncha został aresztowany 28 VIII 1946 na skutek „wsypy” Brygad Wywiadowczych. Był sądzony razem innymi działaczami WiN-u, w tzw. „procesie krakowskim”. Wojskowy Sąd Rejonowy 10 IX 1947 skazał go na 15 lat więzienia oraz karę dodatkową w postaci utraty praw publicznych i obywatelskich praw honorowych na 5 lat, oraz przepadek mienia.

Karę odbywał w Krakowie, we Wronkach, w Warszawie-Mokotowei i Sieradzu. Na wolność wyszedł na mocy amnestii, po odsiedzeniu 10 lat, 28 sierpnia 1956 roku. Od razu zatrudnił się w Karkowskim Muzeum Historycznym. Była tam kustoszem i kierownikiem działu naukowo-wydawniczego. Jednocześnie prowadził działalność naukową. W marcu 1961 r. habilitował się na Uniwersytecie Jagiellońskim i do 1966 r. prowadził zajęcia z urbanistyki na tamtejszym wydziale archeologii. Dwa lata później zmarł. Został pochowany na cmentarzu Rakowickim w Krakowie.

17 I 1992 r. Münch został zrehabilitowany. Sąd Warszawskiego Okręgu Wojskowego, uznał, że zarzucane mu czyny związane były z działalnością na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego.

...

Front walki o kulture wystapil szczegolnie mocno w tych latach. Dawniej barbarzyncy niszczyli kulture bo jak cos nie bylo ze zlota to niepotrzebne. Jakis tam papier tym bardziej. Tu niszczenie bylo zaplanowane. Choc oczywiscie nie pierwszy raz w historii. Bywalo ze wymazywano kulture. Ale to robili niby cywilizowani Niemcy!