Nowe Noble.

BRMTvonUngern

William C. Campbell, Satoshi Omura i Youyou Tu laureatami Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny i fizjologii

Ogłoszono zdobywców Nagrody Nobla - AFP

William C. Campbell i Satoshi Ōmura oraz Youyou Tu to tegoroczni laureaci Nagrody Nobla z dziedziny medycyny i fizjologii.

- Tegoroczni laureaci Nobla opracowali terapie, które zrewolucjonizowały leczenie niektórych z najbardziej wyniszczających chorób pasożytniczych - uzasadnił swoją decyzję Komitet Noblowski. Według Komitetu "te dwa odkrycia dały ludzkości nowe mocne narzędzia do walki z tymi ciężkimi schorzeniami, na które zapadają setki milionów ludzi rocznie".
REKLAMA

Jak podaje komitet przyznający Nagrody Nobla, William C. Campbell i Satoshi Omura zostali uhonorowani za odkrycie leku na choroby wywołane przez nicienie oraz Youyou Tu za odkrycia dotyczące nowych metod leczenia malarii.

Ich odkrycia dotyczą nowych sposobów walki z chorobami wywołanymi pasożytami. Są to problemy zdrowotne mające zasięg światowy, szczególnie wśród populacji krajów rozwijających się.

Laureaci tegorocznych Nagród Nobla opracowali przełomowe sposoby zwalczania najgroźniejszych spośród tych chorób.

William C. Campbell i Satoshi Ōmura odkryli nowy lek, Avermectin, za pomocą którego udało się znacząco obniżyć ilość zachorowań na ślepotę rzeczną oraz na słoniowaciznę, jak również kilku innych rodzajów chorób wywołanych przez pasożyty.

Z kolei Youyou Tu zasłynęła odkryciem leku o nazwie Artemisinin, dzięki któremu zachorowania na malarię rzadziej kończą się śmiercią pacjenta.

BREAKING NEWS The 2015 #NobelPrize #Medicine to William C. Campbell @DrewUniversity, Satoshi Ōmura and Youyou Tu pic.twitter.com/qvH9XFZV7I
— The Nobel Prize (@NobelPrize) październik 5, 2015

Połowę nagrody, która wynosi 8 mln koron szwedzkich (ok. 850 tys. euro), otrzyma Chinka Youyou Tu, natomiast drugą połową podzielą się po równo: William C. Campbell (urodzony w Irlandii, obecnie pracuje w USA) oraz Satoshi Omura (Japonia).

Kim są zwycięzcy?
Youyou Tu (ur. w 1930 r.) jest dwunastą kobietą nagrodzoną Noblem w dziedzinie medycyny i fizjologii. Swoją karierę naukową poświęciła badaniom nad tradycyjną medycyną chińską; jest profesorem Akademii Chińskiej Medycyny Tradycyjnej.
William C. Campbell (ur. 1930 r. w Irlandii) od lat 50. XX w. pracuje na uczelniach amerykańskich. Obecnie jest emerytowanym badaczem na Drew University w Madison (stan New Jersey).
Satoshi Omura (ur. w 1935 r. w Japonii) jest światowym ekspertem w dziedzinie chemii bioorganicznej, emerytowanym profesorem na Uniwersytecie Kitasato.

Kim był Nobel?

Poznaliśmy pierwszych tegorocznych laureatów Nagrody Nobla. To prestiżowe wyróżnienie ufundował inżynier i wynalazca Alfred Bernhard Nobel. Noble – marzenie każdego naukowca - są przyznawane od 114 lat.

Fundator nagrody Alfred Nobel to postać nietuzinkowa. Swoimi talentami mógłby obdzielić kilka osób, zaś wynaleziony przez niego dynamit to tylko jeden z kilkuset jego wynalazków. Nobel zajmował się również pracą literacką. Pisał wiersze, napisał powieść i dramat. Przyjaźnił się np. z Wiktorem Hugo i innymi literatami w Paryżu. Wiele podróżował, właściwie żył na walizkach, na co zwracał uwagę Hugo, nazywając wynalazcę "najbogatszym wagabundą Europy". Wynalazca był też zainteresowany sprawami społecznymi, związanymi m.in. z pokojem na świecie.

Swoją fortunę, zarobioną na dynamicie, postanowił przekazać na nagrody w dziedzinie medycyny, chemii, fizyki, literatury i za działalność na rzecz pokoju. Taki zapis znalazł się w testamencie podpisanym przez Nobla 27 listopada 1895 roku.

Nieco ponad rok później, 10 grudnia 1896 roku, Alfred Nobel zmarł na atak serca w swoim domu w San Remo. Kłopoty z egzekucją testamentu sprawiły, że nagrody po raz pierwszy przyznano dopiero w 1901 roku, w piątą rocznicę śmierci fundatora. Rok wcześniej wykonawcy testamentu Nobla - dwaj młodzi inżynierowie Ragnar Sohlman i Rudolf Liljeqvist - powołali Fundację Nobla, która miała administrować pieniędzmi. W przeprowadzeniu woli wynalazcy wspierał ich bratanek Alfreda – Emanuel Nobel.

2015 #NobelPrize #Medicine therapies parasitic diseases River Blindness, Lymphatic Filariasis (Elephantiasis),Malaria pic.twitter.com/R2z0PanUcs
— The Nobel Prize (@NobelPrize) październik 5, 2015

Co wiemy o Nagrodzie Nobla?

Od 1901 roku laureaci są wybierani co roku w dziedzinie: literatury, fizyki, chemii oraz medycyny lub fizjologii. Równie długo przyznawana jest też nagroda pokojowa. Alfred Nobel nie ustanowił nagrody dla ekonomistów, którą przyznaje się dopiero od 1968 roku. Jej fundatorem jest Bank Szwecji.

Zgodnie z tradycją Noble są wręczane laureatom w kolejne rocznice śmierci fundatora - 10 grudnia, a ogłaszane około dwóch miesiący wcześniej.

W sumie do 2014 r. noblowskim laurem wyróżniono 864 osób i 25 organizacji. Z tego 75 to laureaci w dziedzinie nauk ekonomicznych. W ręce kobiet Nobel trafiał 47 razy, w tym dwa razy do Marii Skłodowskiej-Curie, co oznacza, że od 1901 r. nagrodzono w sumie 46 pań.

Statystycznie rzecz biorąc, otrzymując Nobla laureaci, mają średnio 59 lat. Ta średnia jest niższa dla noblistów z dziedziny fizyki - 55 lat, chemii – 58 lat oraz medycyny i fizjologii – 58 lat. Dłużej muszą poczekać laureaci Pokojowej Nagrody Nobla – odbierając ją, mają średnio 61 lat i nobliści literaci – średnio 65 lat. Rekordy biją jednak ekonomiści, którzy odbierając nagrodę, mają średnio 67 lat.

Nie wszyscy muszą jednak czekać tak długo na to prestiżowe wyróżnienie. Najmłodszą noblistką jest laureatka Pokojowej Nagrody Nobla z 2014 r. - Pakistanka Malala Yousafzai, która w momencie otrzymania nagrody miała 17 lat. Najstarszym dotychczas laureatem jest Leonid Hurwicz, który w 2007 r., kiedy przyznano mu Nobla w dziedzinie nauk ekonomicznych, miał 90 lat.

Zgodnie z wolą fundatora nagroda w danej dziedzinie może zostać podzielona najwyżej między trzy osoby. Od 1901 do 2013 r. wyróżnienie najczęściej trafiało jednak do indywidualnych laureatów. Najrzadziej nagrodą dzielili się literaci – 103 miało kwotę tylko dla siebie, a jedynie cztery razy nagrodą musieli się podzielić dwaj nagrodzeni.

Niewielu uczonych i organizacji wyróżniono więcej niż jeden raz. W tym gronie jest m.in. Maria Skłodowska-Curie, która w 1903 r. odebrała Nobla z fizyki - wspólnie z mężem Piotrem Curie i Henri Becquerelem, a w 1911 r. z chemii - za badania nad promieniotwórczością oraz odkrycie nowych pierwiastków: radu i polonu. Jedynym uczonym, który dwukrotnie otrzymał Nobla w pojedynkę, jest amerykański fizyk i chemik Linus Pauling – w 1954 r. otrzymał wyróżnienie w dziedzinie chemii, a w 1962 r. Pokojową Nagrodę Nobla.

Trzykrotnie Pokojową Nagrodą Nobla nagradzano Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża.

Pierwsze naukowe nagrody otrzymali w 1901 roku: w dziedzinie fizyki - niemiecki uczony Wilhelm Roentgen, odkrywca promieni X i ich praktycznego zastosowania, w chemii - Holender Jacob van Hoff, twórca nowoczesnej chemii fizycznej, w medycynie - niemiecki bakteriolog Emil Behring, twórca licznych surowic i szczepionek, m.in. przeciwko tężcowi i błonicy.

Idea Alfreda Nobla przetrwała cały burzliwy wiek XX. W ciągu minionego stulecia kilka razy jednak nie przyznano nagród - z powodu działań wojennych, braku kandydatów lub uchybień formalnych.

W ponadstuletniej historii Nagrody Nobla nie obyło się też bez potknięć. Nie otrzymał nagrody, mimo wielokrotnego wysuwania jego kandydatury, francuski matematyk, przyrodnik i filozof Henri Poincarre, jeden z najwybitniejszych uczonych z przełomu XIX i XX wieku. Twórca teorii względności Albert Einstein dostał Nagrodę Nobla za marginalne w jego dorobku badania nad zjawiskiem fotoelektryczności.

Komitet Noblowski zaliczył wpadkę w 2011 r., kiedy uznał, że na wyróżnienie w dziedzinie medycyny i fizjologii zasługuje trzech badaczy: Bruce Beutler, Jules Hoffmann oraz Ralph Steinman. Po ogłoszeniu werdyktu okazało się jednak, że Steinman zmarł 30 września - trzy dni przed ogłoszeniem laureatów Nobli, o czym nie wiedział komitet.

Powstał duży problem, ponieważ zgodnie z obowiązującą od 1974 roku regułą przyznawania Nagród Nobla laureatem wyróżnienia można zostać jedynie za życia. Jeszcze tego samego dnia wieczorem Fundacja Noblowska zdecydowała jednak, że Steinman pozostanie laureatem. "Nagrodę Nobla przyznano Ralphowi Steinmanowi w dobrej wierze, zakładając, że laureat żył" - orzekła fundacja.

...

Ciekawe czy nagroda zostanie odbudowana po serii skandali i kompromitacji. Na razie dobrze.

BRMTvonUngern

Nagroda Nobla w dziedzinie fizyki za 2015 rok dla Takaakiego Kajity i Arthura B. McDonalda
akt. 6 października 2015, 14:57
Takaaki Kajita i Arthur B. McDonald zdobyli tegoroczną Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki za odkrycie oscylacji neutrin, co dowodzi, że te cząstki elementarne mają masę - ogłosił w Sztokholmie Komitet Noblowski.

- To odkrycie zmieniło nasze rozumienie najgłębszych tajników materii i może się okazać kluczowe dla naszego pojmowania Wszechświata - uzasadnił swoją decyzję Komitet.

Japończyk Takaaki Kajita (ur. 1959) i Kanadyjczyk Arthur B. McDonald (ur. 1943 r.) podzielą się po równo kwotą 8 mln koron szwedzkich (ok. 855 tys. euro). Kajita pracuje na Uniwersytecie Tokijskim, a McDonald jest emerytowanym profesorem na Uniwersytecie Queen's w Kingston (Kanada).

Neutrina to cząstki elementarne, które są niemal nie do powstrzymania - potrafią przenikać przez nasze ciała, ziemię, skały, wodę. Są obojętne elektrycznie i słabo oddziałują z materią, dlatego ich badanie jest niezwykle trudne.

Oscylacja, czyli zmiana neutrin z elektronowych w mionowe i taonowe dowodzi, że ta niezwykle przenikliwa cząsteczka wbrew dotychczasowym założeniom ma jednak masę, choć bardzo małą - tego właśnie dowiedli zdobywcy tegorocznej Nagrody Nobla z fizyki.

Neutrina powstają zarówno w reaktorach jądrowych czy na Słońcu, jak i w ziemskiej atmosferze pod wpływem promieniowania kosmicznego. Powstają nawet w naszych ciałach - podczas rozpadu promieniotwórczych izotopów potasu. W każdej sekundzie przenikają nas biliony neutrin - niektóre powstałe przed miliardami lat - ale nie da się tego poczuć. Mogą przenikać na wylot przez ołowiane ściany, a nawet przez gwiazdy i planety.

Ponieważ neutrina nie mają ładunku elektrycznego i są niezwykle przenikliwe, bardzo trudno je wykryć. Konieczne są skomplikowane urządzenia, na przykład takie, jak japoński detektor Super-Kamiokande ulokowany w kopalni niedaleko miejscowości Kamioka w Japonii, który waży 50 000 ton.

Właśnie dzięki temu detektorowi naukowcy zauważyli, że ze Słońca nie dolatuje do Ziemi tyle neutrin, ile wynikałoby z teoretycznych założeń - brakuje aż dwóch trzecich. Zjawisko udało się wyjaśnić dopiero na przełomie tysiącleci. Najpierw, w 1998 r., Takaaki Kajita wykazał, że powstające w atmosferze pod wpływem promieniowania kosmicznego neutrina zmieniają "tożsamość", zanim trafią do Super-Kamiokande. Było to tak zwane zjawisko oscylacji.

Tymczasem grupa badawcza z Kanady, kierowana przez Arthura B. McDonalda, pracująca w kanadyjskim Sudbury Neutrino Observatory wykazała, że neutrina (konkretnie neutrina elektronowe) powstające na Słońcu nie zanikają w drodze na Ziemię. Także i one zmieniały tożsamość w drodze ze Słońca na naszą planetę.

Odkrycie zjawiska oscylacji neutrin dowiodło, że te cząstki - przez dziesięciolecia uważane za pozbawione masy - jednak ją mają (choć to bardzo mała masa). Oznacza to, że dotychczasowy Model Standardowy, wyjaśniający wzajemne oddziaływania cząstek tworzących Wszechświat, trzeba zmodyfikować. Odkrycia dotyczące neutrin mogą zmienić nasze poglądy na przeszłość, strukturę i przyszłość Wszechświata.
IAR, PAP

...

Tak to naprawde przelom. Bez watpliwosci.

BRMTvonUngern

Eksperci o Noblu: błędy w naprawie DNA sprzyjają powstawaniu nowotworów

Eksperci o Noblu: błędy w naprawie DNA sprzyjają powstawaniu nowotworów - Jonathan Nackstrand / AFP

Zaburzenia w naprawie DNA są jednym z powodów powstawania i rozwoju nowotworów – powiedział genetyk onkologiczny Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie prof. Jan Lubiński, komentując przyznanie tegorocznej Nagrody Nobla w dziedzinie chemii.

Tegorocznymi laureatami Nagrody Nobla w dziedzinie chemii zostali Tomas Lindahl, Paul Modrich i Aziz Sancar - ogłosił w Sztokholmie Komitet Noblowski. Nagrodzeni uczeni poznali mechanizmy naprawiania uszkodzeń DNA przez komórki.
REKLAMA

Komórki stale się dzielą, ponieważ muszą być wymieniane, a podczas tych podziałów powstają błędy w DNA. Komórki narażone są również na uszkodzenia materiału genetycznego pod wpływem czynników środowiskowych. W każdej z nich codziennie powstaje wiele tysięcy takich zaburzeń. Dlatego stosowane są w nich skomplikowane mechanizmu naprawcze, inaczej w organizmie powstawałyby błędy uniemożliwiające jego sprawne funkcjonowanie.

- Zasługą tegorocznych noblistów w dziedzinie chemii, Tomasa Lindahla, Paula Modricha i Aziza Sancara, jest poznanie różnych mechanizmów naprawy DNA – powiedziała prof. Ewa Bartnik, genetyk Uniwersytetu Warszawskiego oraz Instytutu Biochemii i Biofizyki PAN. Jak podkreśliła, każdy z tych naukowców badał inny sposób naprawy materiału genetycznego.

Specjalistka zwraca uwagę, że nieprawidłowości w naprawie DNA sprzyjają powstawaniu różnych chorób, zarówno schorzeń dziedzicznych, jak i nowotworów. Wiele chorób częściej występuje u osób starszych, ponieważ w ich komórkach słabsze są mechanizmy naprawcze i częściej powstają błędy w DNA.

Prof. Jan Lubiński podkreśla, że zaburzenia genetyczne mają kluczowe znaczenie dla powstawania różnego typu chorób nowotworowych. Wszystko zaczyna się od protoonkogenów, czyli genów, które na skutek mutacji mogą się przekształcić w onkogeny, fragmenty DNA mogące wywołać raka.

- Komitet Noblowski miał bardzo trudne zadanie. Bardzo wielu badaczy przyczyniło się rozwoju badań nad reperacją DNA. Ale trzeba przyznać, że tych trzech nagrodzonych zrobiło pierwsze fundamentalne odkrycia - zdefiniowali trzy podstawowe ścieżki naprawy DNA - ocenił kierownik Laboratorium Struktury Białka, dr hab. Marcin Nowotny z Międzynarodowego Instytutu Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie.

Jego zdaniem w tej dziedzinie badań znalazłoby się jednak jeszcze kilka osób, które na Nobla zasłużyły. - Nie zdziwię się, jeśli za parę lat przyznana zostanie kolejna Nagroda Nobla dla jakichś następnych trzech badaczy zajmujących się tą dziedziną - powiedział.

Jak przypomniał dr Nowotny, przepis na każdy żywy organizm zakodowany jest w DNA. - Tam znajduje się cała informacja niezbędna do zbudowania organizmu i jego funkcjonowania. Ale DNA jest cząsteczką chemiczną i - jak każda inna cząsteczka - nie jest wieczne - opisał. Dodał, że DNA ulega chemicznym uszkodzeniom, np. poprzez działanie czynników zewnętrznych - choćby promieniowania słonecznego. - Jeśli taki przepis zostaje uszkodzony, to nie można go odczytać - powiedział.

W takiej sytuacji "maszyneria" do odczytywania DNA może się zablokować, a jeśli nawet się nie zablokuje, to DNA może zostać odczytane i skopiowane błędnie. - To prowadzi do "literówek" w przepisie - fachowo nazywanych mutacjami. Te mutacje mogą być groźne - ich nagromadzenie się powoduje powstawanie nowotworów - wyjaśnił badacz. Podkreślił, że do funkcjonowania komórki potrzebne jest to, by komórka utrzymała "przepis" w dobrym stanie.

- To wszystko działa dzięki temu, że istnieją niezwykle skuteczne wysublimowane mechanizmy w każdej komórce, które pozwalają odnajdować uszkodzenia DNA i je naprawiać. Za odkrycie podstawowych mechanizmów, które tym rządzą przyznano Nagrodę Nobla - powiedział Nowotny. Dodał, że każdy z trzech noblistów zbadał trochę inny sposób naprawy DNA. - To otworzyło niezwykle aktywne pole badań - ocenił.

Badania mają też pewne znaczenie praktyczne. Nowotny dodał, że uszkodzenia DNA przyczyniają się do nowotworów, ale z drugiej strony nowotwory są bardzo wrażliwe na uszkodzenia DNA. "Paradoksalnie - wiele leków stosowanych w leczeniu nowotworów uszkadza DNA. Bo komórki nowotworowe mają defekty w mechanizmach naprawy DNA. Są wrażliwe na uszkodzenia DNA i nie potrafią sobie poradzić z uszkodzeniem DNA i umierają" - powiedział. Zauważył, że teraz intensywnie bada się możliwość blokowania procesów naprawy DNA, by leki na nowotwory były skuteczniejsze.

- Dla mnie to satysfakcja. Cieszy nas, że szersza publiczność usłyszy o tym temacie - powiedział badacz i dodał, że badania, którymi się zajmuje dotyczą mechanizmów naprawy DNA na poziomie pojedynczych cząsteczek.

Do przemiany protoonkogenu w onkogen może doprowadzić zmiana tylko jednej zasady w DNA. Jest to tzw. mutacja punktowa. Może ją wywołać zarówno wirus, jak i promieniowanie radiacyjne lub substancja kancerogenna, np. wydychanie dymu tytoniowego.

Zwykle nie wystarczy jedna tylko mutacja genetyczna, żeby wywołać raka, musi być ich co najmniej kilka. Mutacji mogą ulec również tzw. geny supresorowe hamujące niekontrolowany podział komórek. Gdy geny te przestają prawidłowo działać, komórki mogą się dzielić w nieskończoność i rozprzestrzeniać się w organizmie.

- Niektóre geny, takie jak BRCA1 czy BRCA2, jedynie zwiększają ryzyko zachorowania na nowotwór, w tym przypadku raka piersi oraz jajnika – podkreśla prof. Lubiński. Wykrywanie tych zaburzeń pozwala wyłowić te osoby, które są szczególnie narażone na tę chorobę.

...

Bardzo ciekawe. Choc oczywiscie trudne do ogarniecia tak bez przygotowania.

BRMTvonUngern

Swietłana Aleksijewicz laureatką Nagrody Nobla w dziedzinie literatury
565
Swietłana Aleksijewicz - Fot. Jacek Marczewski / Agencja Gazeta

Swietłana Aleksijewicz zdobyła tegoroczną Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury – ogłosił w Sztokholmie Komitet Noblowski.

Jeszcze przed ogłoszeniem werdyktu białoruska pisarka i dziennikarka Swietłana Aleksijewicz była wymieniana przez szwedzkich krytyków jako główna faworytka do literackiej Nagrody Nobla. Krytycy największego szwedzkiego dziennika "Dagens Nyheter" podkreślali, że nadszedł moment, aby Akademia Szwedzka uhonorowała Noblem reportaż literacki. Według nich bezapelacyjnie mistrzynią tego gatunku jest urodzona na Ukrainie, a mieszkająca na Białorusi i pisząca w języku rosyjskim Swietłana Aleksijewicz.

Literacki Nobel dla Swietłany Aleksijewicz byłby, jak pisała dzisiaj szwedzka gazeta, ukłonem w stronę twórczości Ryszarda Kapuścińskiego, także dziennikarza i reportażysty. "Dagens Nyheter" zaznaczał, że źródła w Akademii Szwedzkiej jednoznacznie twierdzili, że Kapuściński miał otrzymać Nagrodę Nobla w 2007 r. W styczniu tegoż roku jednak zmarł, a literackiego Nobla przyznano wówczas brytyjskiej pisarce Doris Lessing.

Pisarka otrzymała wiele międzynarodowych nagród, wśród nich National Book Critics Circle, nagrodę szwedzkiego Pen Clubu, Lipską Nagrodę Książkową na rzecz Porozumienia Europejskiego i Pokojową Nagrodę im. Ericha Marii Remarque'a. Została również odznaczona francuskim Orderem Sztuki i Literatury stopnia oficerskiego.

BREAKING NEWS The 2015 #NobelPrize in Literature is awarded to the Belarusian author Svetlana Alexievich pic.twitter.com/MABhwFJ8Lu
— The Nobel Prize (@NobelPrize) październik 8, 2015

Aleksijewicz urodziła się w 1948 r. w Stanisławowie, później z rodziną przeniosła się na Białoruś. Pracowała jako wychowawczyni w internacie, nauczycielka, dziennikarka. Aleksijewicz jest autorką wielu książek reporterskich, takich jak "Czarnobylska modlitwa", gdzie opisuje katastrofę elektrowni atomowej z perspektywy naocznych świadków; "Wojna nie ma w sobie nic z kobiety" (Literacka Nagroda Europy Środkowej Angelus oraz Nagroda im. Ryszarda Kapuścińskiego) – brutalnie szczera opowieść o radzieckim szowinizmie ukrytym pod powierzchnią fałszywej emancypacji; "Czasy secondhand. Koniec czerwonego człowieka" (Nagroda im. R. Kapuścińskiego), będąca historią przemian gospodarczo-społecznych, jakie miały miejsce po upadku Związku Radzieckiego.

Tegoroczni Nobliści

Wczoraj laureatami Nagrody Nobla w dziedzinie chemii zostali Tomas Lindahl, Paul Modrich i Aziz Sancar. Nagrodzono ich za "mechanistyczne badania naprawy DNA". Jak uzasadnił swoją decyzję Komitet Noblowski, naukowcy "wyjaśnili na poziomie molekularnym, w jaki sposób komórki naprawiają uszkodzone DNA i chronią informację genetyczną".

Z kolei we wtorek Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki otrzymali Takaaki Kajita i Arthur B. McDonald za odkrycie oscylacji neutrin, co dowodzi, że mają one masę. – To odkrycie zmieniło nasze rozumienie najgłębszych tajników materii i może się okazać kluczowe dla naszego pojmowania wszechświata – uzasadnił swoją decyzję Komitet Noblowski. Neutrina to cząstki elementarne, które są niemal nie do powstrzymania – potrafią przenikać przez nasze ciała, ziemię, skały, wodę. Są obojętne elektrycznie i słabo oddziałują z materią, dlatego ich badanie jest niezwykle trudne.

W poniedziałek przyznano Nagrodę Nobla w dziedzinie medycyny i fizjologii. Otrzymali ją William C. Campbell i Satoshi Omura za odkrycia dotyczące nowej metody leczenia zakażeń wywołanych przez pasożytnicze nicienie oraz Youyou Tu za odkrycia dotyczące nowych sposobów leczenia malarii. – Tegoroczni laureaci Nobla opracowali terapie, które zrewolucjonizowały leczenie niektórych z najbardziej wyniszczających chorób pasożytniczych – uzasadnił swoją decyzję Komitet Noblowski.

Historia Literackiego Nobla

Literacka nagroda Nobla przyznawana jest od 114 lat. Cztery razy wyróżniono nią dwie osoby jednocześnie, a siedem razy w ogóle nie wyłoniono laureata. Wśród 111 nagrodzonych pisarzy znalazło się 13 kobiet.

Najczęściej Nobla dostawali pisarze i poeci z obszaru języka angielskiego – 27 razy. Twórców francuskojęzycznych na liście dotychczasowych noblistów jest 14, 13 razy odbierał Nobla literat niemieckojęzyczny. Kolejna grupa laureatów Nagrody Nobla to Słowianie (11), w tym czwórka Polaków oraz czwórka Rosjan, jeden Serb i jeden Czech. Listę nagrodzonych Słowian dopełnia Josif Brodski, piszący zarówno po rosyjsku, jak i angielsku (nagrodę otrzymał jako obywatel USA).

Tyle samo jest noblistów włoskich co hiszpańskich – po pięciu. Jeśli jednak doliczyć do tych ostatnich sześciu laureatów z Ameryki Łacińskiej, to hiszpańskojęzycznych noblistów będzie jedenastu. Dwa razy przyznano Nobla Chińczykowi (Gao Xingjian i Mo Yan), Imre Kertesz to jedyny noblista języka węgierskiego, a Orhan Pamuk – tureckiego. Jedyny pisarz arabski nagrodzony Noblem to Naguib Mahfouz.

Precyzyjne określanie liczby noblistów według obywatelstwa, narodowości i obszaru językowego jest nieco zwodnicze. Isaac Bashevis Singer to Żyd polski, tworzący w USA w języku jidysz, znany na świecie w angielskich tłumaczeniach. Elias Canetti to pisarz zaliczany do literatury austriackiej, z pochodzenia Żyd rumuński, obywatel brytyjski. Amerykanie zaliczają do "swoich" noblistów Brodskiego i Miłosza. Ivo Andrić pisał po serbsku i chorwacku, a urodził się w Bośni. Samuel Beckett, urodzony w Irlandii dramatopisarz i powieściopisarz, większość życia spędził w Paryżu, pisząc zazwyczaj po francusku i tłumacząc swoje własne dzieła na angielski.

Najmłodszym literackim noblistą był Rudyard Kipling, który w 1907 roku, gdy przyznano mu nagrody miał zaledwie 42 lata, najstarszą laureatką była Doris Lessing, która w 2007 roku, gdy przyznano jej nagrodę, skończyła 88 lat.

>>>>

Faktycznie przelom! Juz nie jakies buraki byle czerwone. WRESZCIE Z SENSEM!

BRMTvonUngern

Tunezyjski Kwartet na rzecz Dialogu Narodowego laureatem Pokojowej Nagrody Nobla

Tunezyjski Kwartet na rzecz Dialogu Narodowego laureatem Pokojowej Nagrody Nobla - HEIKO JUNGE / AFP

Tunezyjski Kwartet na rzecz Dialogu Narodowego laureatem Pokojowej Nagrody Nobla. To najważniejsze międzynarodowe wyróżnienie przyznawane za starania na rzecz pokoju na świecie. Po raz pierwszy nagrodę wręczono w 1901 r.

Jak argumentowano, została ona przyznana za udział w budowie pluralistycznego społeczeństwa obywatelskiego po wybuchu tzw. jaśminowej rewolucji.
REKLAMA

W skład Kwartetu wchodzą cztery organizacje kluczowe dla społeczeństwa obywatelskiego w Tunezji: centrala związkowa UGTT (Powszechna Tunezyjska Unia Pracy), Tunezyjska Konfederacja Przemysłu, Handlu i Rzemiosła (UTICA), Tunezyjska Liga Praw Człowieka oraz Tunezyjska Rada Adwokacka. Kwartet został utworzony latem 2013 roku.

W 2010 roku Tunezją wstrząsnęła rewolucja. Policja strzelała do manifestantów, zginęły dziesiątki osób. 14 stycznia 2011 roku, po 23 latach autorytarnych rządów, prezydent Ben Ali uciekł z ogarniętego protestami kraju do Arabii Saudyjskiej.

Wydarzenia w tym kraju nazwane potem jaśminową rewolucją rozpoczęły tzw. arabską wiosnę. Po Tunezji rewolucje wybuchały m.in. Egipcie czy Libii. Władzę stracili wieloletni dyktatorzy – Hosni Mubarak czy Muammar Kaddafi.

W ubiegłym roku Pokojowa Nagroda Nobla trafiła do Indusa Kailasha Satyarthiego – działacza, od lat 80. zaangażowanego w obronę praw dzieci, i nastoletniej Pakistanki Malali Yousafzai, walczącej o prawo kobiet do edukacji w krajach islamskich.

W tym roku o pokojowego Nobla ubiegało się 273 kandydatów, w tym 205 osób i 68 organizacji. Rekord padł rok wcześniej, gdy kandydatur zgłoszono 278. Ujawnienie wyboru i argumentacji za danym laureatem może być upublicznione tylko w wyjątkowych sytuacjach i nie wcześniej niż po 50 latach od jego wyłonienia.

BREAKING NEWS The 2015 Peace #NobelPrize is awarded to the National Dialogue Quartet in Tunisia pic.twitter.com/3O9jzwBK08
— The Nobel Prize (@NobelPrize) October 9, 2015

Jak przyznawana jest pokojowa nagroda Nobla?

O wyborze laureata Pokojowej Nagrody Nobla decyduje pięcioosobowy Komitet Noblowski. Powołuje go norweski Storting (parlament). Grono to wybiera spośród zgłoszonych kandydatów zwycięzcę.

Nagroda przyznawana jest od 1901 r., kiedy to trafiła do Szwajcara Henri Dunanta, założyciela Czerwonego Krzyża, oraz Francuza Frederica Passy'ego, założyciela i prezydenta pierwszego we Francji towarzystwa na rzecz pokoju.

Nagroda, na którą składa się medal, dyplom i czek na 10 milionów koron szwedzkich (równowartość ok. 1,1 mln euro), jest tradycyjnie wręczana w Oslo 10 grudnia, w rocznicę śmierci fundatora.

Fundatorem nagrody jest zmarły w 1896 roku wynalazca dynamitu Szwed Alfred Nobel. W swoim testamencie powierzył norweskiemu parlamentowi coroczny wybór maksymalnie trzech osób lub organizacji za ich zasługi dla ludzkości. Zwycięzca lub zwycięzcy powinni czynić "największe wysiłki na rzecz braterstwa między państwami, likwidacji lub rozbrojenia armii, a także organizowania lub prowadzenia konferencji pokojowych".

...

To nagroda za Arabska Wiosne. Trudno aby takie wydarzenie przeszlo niezauwazone. Walka o wolnosc trwa. To juz 5 rok niedlugo bedzie i widzimy ze ciezko. Wrecz piekielnie. Szatan nie odpuszcza. Ale dobro zwyciezy!

BRMTvonUngern

Nobel 2015 w dziedzinie ekonomii. Nagrodzony został profesor Angus Deaton

Profesor Angus Deaton - laureat tegorocznego ekonomicznego Nobla - PAP

Tegoroczną nagrodę Nobla z ekonomii otrzymał Angus Deaton, 69-letni profesor ekonomii pracujący na Uniwersytecie Princeton. Jak podała Królewska Szwedzka Akademia Nauk, wyróżniono go za "analizę konsumpcji, ubóstwa i dobrobytu". Komitet noblowski w uzasadnieniu swojej decyzji stwierdził, że profesor Angus Deaton otrzymuje Nobla za analizy dotyczące konsumpcji, ubóstwa oraz dobrobytu.

Brytyjczyk Angus Deaton został tegorocznym laureatem Nagrody Nobla w dziedzinie nauk ekonomicznych - ogłosiła dziś w Sztokholmie Królewska Szwedzka Akademia Nauk. Wyróżniono go za "analizę konsumpcji, ubóstwa i dobrobytu".
REKLAMA

"By opracować politykę promującą dobrobyt i redukującą ubóstwo, musimy najpierw zrozumieć indywidualne wybory konsumpcyjne" - wskazano w uzasadnieniu, podkreślając, że Deaton bardziej niż ktokolwiek inny przyczynił się do tego zrozumienia.

Oficjalna nazwa ekonomicznego Nobla to Nagroda Banku Szwecji im. Alfreda Nobla. W przeciwieństwie do nagród w innych dziedzinach tego wyróżnienia nie ustanowił Alfred Nobel - jej fundatorem jest od 1968 roku Bank Szwecji. Wysokość nagrody wyniosła w tym roku 8 mln koron szwedzkich (ponad 860 tys. euro).

Profesor Angus Deaton pochodzi ze Szkocji, ale obecnie pracuje na Uniwersytecie Princeton. Ma 69 lat.

Ekonomiczny Nobel - czym różni się od pozostałych Nobli?

Poznaliśmy laureata Nagrody Banku Szwecji im. Alfreda Nobla, powszechnie nazywanej Nagrodą Nobla w dziedzinie ekonomii. To jedyny Nobel, o którym w testamencie nie wspomina fundator tej nagrody.

Ekonomiczny Nobel został ustanowiony dopiero w 1968 roku w drodze wyjątku z okazji 300-lecia utworzenia Banku Szwecji (szw. Sveriges Riksbank), czyli szwedzkiego banku centralnego. W testamencie zmarły w 1896 roku wynalazca dynamitu Alfred Nobel wspomniał jedynie o nagrodzie z medycyny, fizyki, chemii, literatury oraz za działalność na rzecz pokoju. W tych dziedzinach prestiżowe laury ogłaszane są od 1901 roku.

Nobel z ekonomii jest jednak przyznawany na tych samych zasadach, co Nagroda Nobla w pozostałych dziedzinach, przez niezależny komitet Szwedzkiej Królewskiej Akademii Nauk.

Nagrodę pieniężną w wysokości 8 mln koron (ok. 860 tys. euro) zapewnia Bank Szwecji. W innych przypadkach finansuje ją Fundacja Noblowska, która zarządza majątkiem pozostawionym przez Alfreda Nobla.

...

Temat ciekawy. Rynek ubogich i bogatych nie spotykaja sie zupelnie. Stad czesto mamy zdziwie bogaczy ze ,,ludzie tak moga zyc" gdy niechcacy natykaja sie na biede.

BRMTvonUngern

Nobel z medycyny przyznany. Laureatem został Japończyk Yoshinori Ohsumi za... "sprzątanie komórek"

1 godz. 42 minuty temu
Aktualizacja: 18 minut temu

Ruszył noblowski tydzień. Laureatem z medycyny został Japończyk Yoshinori Ohsumi za badania procesu autofagi, czyli... sprzątania komórek.
Noble przyznawane są od 115 lat
/Nobel Prize/ Paweł Jaskółka /PAP

Komitet Noblowski wyróżnił profesora Yoshinoriego Ohsumiego za odkrycia dotyczące procesu autofagii, metody z pomocą której komórki oczyszczają swoje wnętrze z obumarłych lub uszkodzonych elementów.
Komitet Noblowski ogłasza nazwisko tegorocznego laureata w dziedzinie Nobla
/STINA STJERNKVIST /PAP/EPA

Nazwa, oznaczajaca "samopożeranie", pojawiła się w latach 60. XX wieku, kiedy zaobserwowano, że komórki potrafią otoczyć fragment swojego wnętrza błoną komórkową i utworzony w ten sposób pęcherzyk skierować do utylizacji w tak zwanych lizosomach, organellach komórkowych, które się w tym specjalizują. Natura procesu nie była znana do lat 90., kiedy to Yoshinori Ohsumi zbadał ją na przykładzie drożdży i udowodnił, że podobnie działa też w komórkach nas wszystkich.

Odkrycia Yoshinori Ohsumi'ego "doprowadziły do powstania nowego paradygmatu w sposobie rozumienia tego, jak komórki poddają recyklingowi swoją zawartość" - uzasadnił swoją decyzję Komitet Noblowski.

Jego odkrycie utorowało drogę do zrozumienia wielu procesów fizjologicznych, takich jak przystosowanie do głodówki czy reakcja na infekcje - stwierdził Komitet.

...

Ciekawe.

BRMTvonUngern

Yoshinori Ohsumi: Całe życie w labolatorium

41 minut temu

"Jestem zaskoczony, akurat przebywałem w swoim laboratorium" - powiedział Yoshinori Ohsumi, kiedy dowiedział się, że został uhonorowany Nagrodą Nobla w dziedzinie medycyny i fizjologii. W laboratorium japoński naukowiec spędził praktycznie całe życie. "Miałem szczęście, ponieważ na początku lat 60. XX w. rozkwitły badania w biologii molekularnej. I na tym postanowiłem się skupić" - mówił w 2012 roku.
Yoshinori Ohsumi
/KIMIMASA MAYAMA /PAP/EPA

Początkowo nie wiodło mu się i nie zrobił kariery naukowej w Stanach Zjednoczonych. Po krótkim pobycie w Nowym Jorku wrócił do Tokio, gdzie wcześniej studiował, a potem przeprowadził najważniejsze badania. Powiedział o sobie: miałem szczęście.

Urodził się 9 lutego w 1945 r. w Fukuoka w Japonii. Jego ojciec był profesorem inżynierem na uniwersytecie Kyushu, i jak przyznał w wywiadzie dla "Journal of Cell Biology" (JCB), od najmłodszych lat dorastał w atmosferze akademickiej. Nie poszedł jednak w ślady ojca. Od początku bardziej niż technika interesowały go nauki przyrodnicze.

Zaczął studiować chemię na uniwersytecie w Tokio, ale szybko się zorientował, że to również niezbyt go pasjonuje. Miałem szczęście, ponieważ na początku lat 60. XX w. rozkwitły badania w biologii molekularnej. I na tym postanowiłem się skupić - zwierzył się w kwietniu 2012 r. w rozmowie z JCB.

W Japonii nie było wtedy zbyt wielu ośrodków zajmujących się tą dziedziną, ale jeszcze podczas studiów Oshumi współpracował z dr Kazutomo Imahori, który prowadził wtedy badania nad bakteriami E. coli. Po studiach nie mógł znaleźć dla siebie miejsca w nauce japońskiej i ten okres uznaje za najtrudniejszy w swoim życiu.

Doktoryzował się w 1974 r. na uniwersytecie w Tokio, ale w poszukiwaniu swojego miejsca w nauce wyjechał do Nowego Jorku na Uniwersytet Rockefellera. Zajmował się tam badaniami nad sztucznym zapłodnieniem myszy. Był sfrustrowany, bo nie bardzo się na tym znał, w dodatku miał mało zarodków do eksperymentów.

Po 18 miesiącach porzucił te eksperymenty i dołączył do zespołu Mike’a Jazwinskiego, wraz z którym zajął się badaniami nad duplikacją DNA w komórkach drożdży. To były jego pierwsze badania nad drożdżami.

Po trzech latach pobytu w Stanach Zjednoczonych, w 1977 r., otrzymał propozycję pracy na Uniwersytecie Tokijskim, gdzie w 1988 r. został starszym wykładowcą i założył własną grupę badawczą. Wtedy rozpoczął samodzielne badania, które doprowadziły go do Nobla.

Na początku lat 90. XX w. pod mikroskopem optycznym zaobserwował, jak w zgłodniałych komórkach drożdży uruchamiane są mechanizmy pomagające przetrwać. Wykorzystywane są wtedy obumarłe lub uszkodzone elementy własnej struktury, bez których organizmy te mogą się obejść (ich strawienie pomaga przetrwać). Odkrył białka i kodujące je geny oraz szklaki molekularne sterujące tym procesem, nazwanym autofagią.

Yoshinori Ohsumi w 2009 r. został profesorem Tokijskim Instytucie Technologicznym, czołowej w Japonii uczelni o profilu przyrodniczo-technologicznym. Jest laureatem wielu nagród.

W 2012 r. otrzymał Nagrodę Kioto, najbardziej prestiżowe w Japonii wyróżnienie ufundowane przez Kazuo Inamori, nazywane "japońskim Noblem". Od 1985 r. jest ono przyznawane co roku przez Fundację Inamori w takich kategoriach, jak zaawansowane technologie, nauki podstawowe, sztuka i filozofia.

W czerwcu 2016 r. w San Francisco otrzymał Nagrodę im. dr Paula Janssena za osiągnięcia w dziedzinie nauk biomedycznych.

Ohsumi radzi młodym naukowcom, by nie zajmowali się wyłącznie badaniami w dziedzinach najbardziej popularnych, ponieważ publikacja w nich może dać najwięcej tzw. cytowań. Lepiej znaleźć sobie nowe pole badawcze, najlepiej w naukach podstawowych, w których można mieć pracę do końca życia.

W wywiadzie dla "Nobel Media" japoński naukowiec powiedział, że kiedy zaczynał badania nad autofagią, było jedynie około 20 publikacji na ten temat, a teraz jest ponad 5 tys. Dodał, że w tej dziedzinie jest wciąż więcej pytań niż odpowiedzi niż wtedy, gdy zaczynał badania.

...

Nakrecic film np. o jego zyciu to niemozliwosc. Labolatorium, laboratorium, laboratorium. Taka jest droga nauki. Nie wyglada w ogole. A widzimy jakie efekty. WIELKIE PODOBIENSTWO DO ZAKONNIKOW! Tez nic efektownego nie robia ale jaki efekt. Bóg mowi ze zakony ratuja Swiat. DUCHOWO!

BRMTvonUngern

RMF 24
Fakty
Raporty specjalne
Sezon na Noble
Nobel z fizyki przyznany za badania egzotycznych stanów materii
Nobel z fizyki przyznany za badania egzotycznych stanów materii

Dzisiaj, 4 października (11:4 Cool

Aktualizacja: 1 godz. 31 minut temu

Brytyjczycy, David J. Thouless z University of Washington, F. Duncan M. Haldane z Princeton University i Michael Kosterlitz z Brown University otrzymali tegoroczną nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki. Królewska Szwedzka Akademia Nauk wyróżniła ich za "teoretyczne odkrycia topologicznych przejść fazowych i topologicznych stanów materii". Jak podkreślono w oficjalnym uzasadnieniu, tegoroczni laureaci "odsłonili sekrety egzotycznych stanów materii, otworzyli drzwi do nieznanego wcześniej świata, gdzie materia może takie niezwykłe stany przyjmować".

Laureaci wykorzystali metody matematyczne do badań takich stanów materii, jak nadprzewodniki, przewodzące prąd elektryczny bez oporu, pozbawione lepkości substancje nadciekłe czy cienkie warstwy magnetyczne. Jak podkreśla Akademia, dzięki ich pionierskiej pracy możliwe są dalsze poszukiwania nowych i egzotycznych stanów materii, możliwe są postępy w materiałoznawstwie i elektronice.
Laureaci tegotocznego Nobla w dziedzinie fizyki
/ANDERS WIKLUND /PAP/EPA

Przy pomocy metod topologicznych, opisujących własności obiektów, które nie zmieniają się w sposób ciągły, lecz skokowo, Kosterlitz i Thouless obalili w latach 70. teorię, że zjawiska nadprzewodnictwa i nadciekłości nie mogą zachodzić w cienkich warstwach. Pokazali też jak nadprzewodnictwo pojawia się w niskich temperaturach i wyjaśnili mechanizm przejścia fazowego, który sprawia, że zanika w temperaturach wyższych. W latach 80 Thouless wyjaśnił obserwowany w bardzo cienkich, przewodzących warstwach efekt, gdzie przewodność była obserwowana jako wielokrotność liczb całkowitych. W tym samym mniej więcej czasie Duncan Haldane odkrył, że metody topologiczne mogą być stosowane do opisu własności łańcuchów "małych magnesów" obserwowanych w niektórych materiałach.

W tej chwili fizyka zna już wiele stanów topologicznych, nie tylko w cienkich warstwach materiałów, ale też w ich w pełni trójwymiarowej wersji. Najnowsze badania zmierzają do odkrycia tego typu materiałów, które będzie można wykorzystać w elektronice, przy tworzeniu nowych materiałów nadprzewodnikowych czy przy budowie komputerów kwantowych.

Tydzień noblowski ruszył wczoraj. Wyróżniony w dziedzinie medycyny i fizjologii został Japończyk Yoshinoro Ohsumi. Profesor Uniwersytetu w Tokio otrzymał nagrodę za odkrycia dotyczące procesu autofagii, metody z pomocą której komórki oczyszczają swoje wnętrze z obumarłych lub uszkodzonych elementów.
Noble przyzawane są od 1901 roku
/Paweł Jaskółka /PAP

Jutro poznamy laureata Nagrody Nobla z chemii, w piątek norweski Komitet Noblowski ogłosi laureata Pokojowej Nagrody Nobla, w poniedziałek, 10 października, w Sztokholmie poznamy laureata Nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii.

W tym roku laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury zostanie podany wyjątkowo późno, dopiero w czwartek 13 października. Jak ujawnił w piątek Per Waestberg z Akademii Szwedzkiej, wynika to wyłącznie z rytuału pracy Akademii oraz "matematyki kalendarza". Zaprzeczył, jakoby opóźnienie miało związek z trudnościami w osiągnięciu kompromisu. Nasze obrady są burzliwe, bardzo rzadko decyzję podejmujemy jednogłośnie - stwierdził, odmawiając podania szczegółów.

(mpw)
Grzegorz Jasiński

...

Gratulacje.

BRMTvonUngern

RMF 24
Fakty
Raporty specjalne
Sezon na Noble
Nobel z chemii przyznany. Zdobywcy stworzyli najmniejsze na świecie maszyny molekularne
Nobel z chemii przyznany. Zdobywcy stworzyli najmniejsze na świecie maszyny molekularne

Dzisiaj, 5 października (11:49)
Aktualizacja: Dzisiaj, 5 października (12:01)

Tegorocznego Nobla w dziedzinie chemii zdobyli Jean-Pierre Sauvage, sir J. Fraser Stoddart i Bernard L. Feringa. Królewska szwedzka Akademia nauk wyróżniła ich za zaprojektowanie i zsyntetyzowanie najmniejszych maszyn.
Tegoroczni laureauci Nagrody Nobla w dziedzinie chemii
/HENRIK MONTGOMERY /PAP/EPA

Chodzi o tak zwane maszyny molekularne, czyli układy cząsteczek, które w mikroświecie mogą do pewnego stopnia zachowywać się jak rzeczywiste maszyny, które znamy na co dzień. Co to oznacza? Muszą między nimi zachodzić mechaniczne, a nie tylko chemiczne procesy.

Pierwszą taką maszyną były w 1983 roku dwie cząsteczki w kształcie pierścieni połączone w łańcuch, potem liczba tych przesuwających się względem siebie miniaturowych części rosła.

Rozwój tej technologii może przydać się w najrozmaitszych dziedzinach, nie tylko technicznych, ale też choćby w medycynie.

Tydzień noblowski ruszył w poniedziałek - wyróżniony w dziedzinie medycyny i fizjologii został wted Japończyk Yoshinoro Ohsumi. Profesor Uniwersytetu w Tokio otrzymał nagrodę za odkrycia dotyczące procesu autofagii, metody z pomocą której komórki oczyszczają swoje wnętrze z obumarłych lub uszkodzonych elementów.

Wczoraj David J. Thouless z University of Washington, F. Duncan M. Haldane z Princeton University i Michael Kosterlitz z Brown University otrzymali tegoroczną nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki. Królewska Szwedzka Akademia Nauk wyróżniła ich za "teoretyczne odkrycia topologicznych przejść fazowych i topologicznych stanów materii". Jak podkreślono w oficjalnym uzasadnieniu, tegoroczni laureaci "odsłonili sekrety egzotycznych stanów materii, otworzyli drzwi do nieznanego wcześniej świata, gdzie materia może takie niezwykłe stany przyjmować".

W piątek norweski Komitet Noblowski ogłosi laureata Pokojowej Nagrody Nobla, w poniedziałek, 10 października, w Sztokholmie poznamy laureata Nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii.

W tym roku laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury zostanie podany wyjątkowo późno, dopiero w czwartek 13 października. Jak ujawnił w piątek Per Waestberg z Akademii Szwedzkiej, wynika to wyłącznie z rytuału pracy Akademii oraz "matematyki kalendarza". Zaprzeczył, jakoby opóźnienie miało związek z trudnościami w osiągnięciu kompromisu. Nasze obrady są burzliwe, bardzo rzadko decyzję podejmujemy jednogłośnie - stwierdził, odmawiając podania szczegółów.

(mpw)
Grzegorz Jasiński

...

Jak nanoroboty ciekawe. Niewatpliwie w biologii musi byc mechanika. Kolano czy łokieć na przykład.

BRMTvonUngern

Pokojowy Nobel przyznany. Laureatem prezydent Kolumbii Juan Manuel Santos

Dzisiaj, 7 października (10:33)
Aktualizacja: 38 minut temu

Komitet Noblowski przyznał tegoroczną Pokojową Nagrodę Nobla prezydentowi Kolumbii Juanowi Manuelowi Santosowi. Pokojowego Nobla przyznano mu za zdecydowane wysiłki na rzecz zakończenia trwającej od ponad 50 lat wojny domowej w swym kraju. Pokojowy Nobel zostanie wręczony 10 grudnia, w rocznicę śmierci fundatora Alfreda Nobla, w Oslo. Nagroda warta jest 8 milionów koron szwedzkich (930 tys. dolarów).
Laureatem tegorocznej Pokojowej Nagrody Nobla został prezydent Kolumbii Juan Manuel Santos
/Mauricio Duenas Castaneda /PAP/EPA
Kolumbijczycy odrzucili w referendum porozumienie kończące ponad 50-letnią wojnę

Prezydent Kolumbii Juan Manuel Santos i przywódca Rewolucyjnych Sił Zbrojnych Kolumbii (FARC) Rodrigo Londono byli przez wielu uważani za faworytów, dopóki w niedzielę Kolumbijczycy nie odrzucili porozumienia pokojowego w referendum.

Mimo że w niedawnym referendum Kolumbijczycy niewielką liczbą głosów odrzucili umowę z lewicowymi rebeliantami z Rewolucyjnych Sił Zbrojnych Kolumbii (FARC), "proces pokojowy nie umarł" - podkreśliła szefowa Norweskiego Komitetu Noblowskiego Kaci Kullmann Five. Jak wyjaśniła, przyznając Santosowi pokojowego Nobla, Komitet Noblowski chce zachęcić "wszystkich tych, którzy dążą do osiągnięcia pokoju, pojednania i sprawiedliwości w Kolumbii".

Nagroda powinna być także postrzegana jako wyraz hołdu dla narodu kolumbijskiego - oświadczyła.

Szefowa Komitetu wyraziła nadzieję, że tegoroczny pokojowy Nobel "da prezydentowi siłę", by kontynuować wysiłki na rzecz zakończenia krwawego konfliktu, w wyniku którego zginęło ponad 260 tys. ludzi.

"Istnieje realne zagrożenie załamania się procesu pokojowego i wznowienia wojny domowej" i dlatego tak ważne jest "utrzymanie przez obie strony zawieszenia broni, uzgodnionego przez Santosa" i lidera rebeliantów Rodrigo Londono, znanego również pod wojennym pseudonimem Timoleon Jimenez albo Timoszenko - zaapelowała Five.

Laureatem nie został Londono, z którym Santos 26 września podpisał w Cartagenie układ pokojowy. Jeszcze przed referendum typowano, że Santos może otrzymać pokojowego Nobla wraz z Londono.

Wojna w Kolumbii trwa od ponad pół wieku

Trwający od 52 lat konflikt zbrojny kosztował życie ponad 260 tys. osób a 8 mln zmusił do opuszczenia ich domów. 45 tys. ludzi uważa się za zaginionych.

Rząd Kolumbii oraz rebelianci z FARC oficjalnie ogłosili zawarcie układu pokojowego 24 sierpnia. Zawarcie układu ogłoszono w Hawanie, w obecności przedstawicieli Kuby i Norwegii, które były mediatorami w rozmowach pokojowych.

Układ m.in. przewiduje rozwiązanie oddziałów partyzanckich FARC oraz zobowiązuje rząd Kolumbii do przeprowadzenia radykalnej reformy rolnej, modyfikacji programu zwalczania podziemia narkotykowego oraz rozszerzenia interwencji państwa w najbardziej zaniedbanych rejonach kraju.

Wojna partyzancka w Kolumbii była jednym z najdłużej trwających konfliktów zbrojnych na świecie i doprowadziła kraj na skraj upadku. Rebelianci, uzyskujący dochody m.in. od plantatorów i handlarzy kokainą, walczyli z wojskami rządowymi dążąc do obalenia - jak twierdzili - "oligarchów będących sługusami USA".

Rokowania pokojowe rozpoczęły się w listopadzie 2012 r. w Hawanie, jednak brak wzajemnego zaufania powodował, że ich postęp był bardzo powolny. Przełom nastąpił we wrześniu ub. r. kiedy prezydent Santos przedstawił w Hawanie kompromisową propozycję przewidującą m. in. zbadanie zbrodni wojennych dokonanych przez obie strony, ukaranie winnych i wypłacenie odszkodowań ofiarom.
Rekordowa liczba kandydatów do tegorocznego Pokojowego Nobla

W tym roku zgłoszono rekordową liczbę kandydatur - 376, w tym 228 osób i 148 organizacji. Wśród kandydatów byli m.in. Donald Trump, Edward Snowden, papież Franciszek oraz kanclerz Niemiec Angela Merkel.

Zdaniem szefa Norweskiego Instytutu Noblowskiego Olava Njolstada, liczba kandydatur "odzwierciedla fakt, że żyjemy w świecie, w którym toczy się dużo konfliktów, a jednocześnie pewna część procesów idzie w bardziej pozytywnym kierunku".

Termin zgłaszania kandydatur upłynął 1 lutego. Zgodnie ze statutem Fundacji Noblowskiej, nominacje mogą zgłaszać np. członkowie krajowych parlamentów lub rządów, sędziowie międzynarodowych sądów, rektorzy uniwersytetów, profesorowie nauk społecznych, historii, filozofii, prawa lub teologii, dyrektorzy think tanków zajmujących się polityką zagraniczną, a także dotychczasowi laureaci prestiżowej nagrody.

Zwycięzcę wybiera powoływany przez norweski Storting (parlament) pięcioosobowy Komitet Noblowski. Zgłoszone kandydatury są tradycyjnie utrzymywane w tajemnicy przez 50 lat, chyba że zostaną ujawnione przez osoby mające prawo je zgłaszać.

W ubiegłym roku sporym zaskoczeniem było przyznanie nagrody Tunezyjskiemu Kwartetowi na rzecz Dialogu Narodowego za "wkład w budowanie pluralistycznej demokracji w Tunezji po jaśminowej rewolucji z 2011 roku".
To czwarty tegoroczny Nobel

Tzw. noblowski tydzień ruszył w poniedziałek - wyróżniony w dziedzinie medycyny i fizjologii został wtedy Japończyk Yoshinoro Ohsumi. Profesor Uniwersytetu w Tokio otrzymał nagrodę za odkrycia dotyczące procesu autofagii - metody, z pomocą której komórki oczyszczają swoje wnętrze z obumarłych lub uszkodzonych elementów.

We wtorek David J. Thouless z University of Washington, F. Duncan M. Haldane z Princeton University i Michael Kosterlitz z Brown University otrzymali nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki. Królewska Szwedzka Akademia Nauk wyróżniła ich za "teoretyczne odkrycia topologicznych przejść fazowych i topologicznych stanów materii". Jak podkreślono w oficjalnym uzasadnieniu, tegoroczni laureaci "odsłonili sekrety egzotycznych stanów materii, otworzyli drzwi do nieznanego wcześniej świata, gdzie materia może takie niezwykłe stany przyjmować".

W środę Nobla w dziedzinie chemii zdobyli Jean-Pierre Sauvage, sir J. Fraser Stoddart i Bernard L. Feringa. Królewska Szwedzka Akademia Nauk wyróżniła ich za zaprojektowanie i zsyntetyzowanie najmniejszych maszyn. Chodzi o tzw. maszyny molekularne, czyli układy cząsteczek, które w mikroświecie mogą do pewnego stopnia zachowywać się jak rzeczywiste maszyny, które znamy na co dzień.

(mpw)
RMF FM/PAP

...

Znow dziwactwa. Moze byscie poczekali z 5 lat co z tego wyjdzie. Takie przyznawanie urzedujacym osobom, jakims zasuszonym urzedasom ONZ kbo asystowali przy jakichs rozmowach z obowiazku, nobli jest zalosne. Ludzie walcza o wolnosc gina. Niemcow np. A tu goscie na stolkach bezpieczni zgarniaja nagrody. Kompromitujecie idee praw czlowieka.

BRMTvonUngern

RMF 24
Fakty
Raporty specjalne
Sezon na Noble
Nobel z ekonomii przyznany za wkład w teorię kontraktu między szefem a pracownikiem
Nobel z ekonomii przyznany za wkład w teorię kontraktu między szefem a pracownikiem

50 minut temu
Aktualizacja: 35 minut temu

Królewska Szwedzka Akademia Nauk przyznała tegorocznego Nobla w dziedzinie ekonomii Oliverowi Hartowi i Bengtowi Holmströmowi. Zostali wyróżnieni za wkład w teorię kontraktu. Nagroda w dziedzinie ekonomii została ustanowiona w 1968 roku przez szwedzki bank centralny.
Laureatami tegorocznego Nobla w dziedzinie ekonomii zostali Oliver Hart z Harvardu i Bengt Holmström
/STINA STJERNKVIST /PAP/EPA

Szwedzka Akademia Królewska wyróżniła Olivera Harta i Bengta Holmströma między innymi za to, że podpowiedzieli szefom, jak zachęcić pracowników do pracy. Z kolei pracownikom wyjaśnili, czego mogą się domagać od przełożonych.

Z ich teorii wynika na przykład, że dobrze wpływa na firmę tworzenie programów motywacyjnych. Chodzi np. o to, by szefowie z góry ustalili pracownikom premie za zrealizowanie konkretnych wyzwań.

...

Motywacja motywuje. Z takiego streszczenia trudno ocenic.

BRMTvonUngern

Czy Bob Dylan zawarł pakt z diabłem?

Szymon Babuchowski
dodane 13.10.2016 15:24

W internecie można znaleźć nagranie niepokojącego wywiadu z artystą nagrodzonym literackim Noblem.

Czym Bob Dylan zasłużył na literacką nagrodę Nobla? Akademia Szwedzka napisała, że Dylan otrzyma swój laur za „tworzenie nowych form poetyckiej ekspresji w ramach wielkiej tradycji amerykańskiej pieśni”. Moim skromnym zdaniem, żadna to nowa forma, bo poezja z muzyki przecież wyszła i, choć przez prawie cały wiek dwudziesty próbowała od niej uciekać, to jednak ciągle trudno jej wyprzeć się swoich korzeni. Dlatego co pewien czas pojawia się na scenie człowiek, z gitarą albo bez niej, który swoje poetyckie widzenie świata próbuje wyśpiewać, wymelorecytować, wykrzyczeć. W tym gronie Dylan na pewno jest jednym z najciekawszych zjawisk, ale czy to wystarcza na Nobla? Nie jestem pewny.

W biografii i twórczości Boba Dylana najbardziej interesujące wydają mi się natomiast wątki duchowe i to jest sfera, której warto się przyjrzeć. W krótkim komentarzu nie ma miejsca na analizę tekstów, przytoczmy więc kilka faktów biograficznych. Dylan, wychowany w tradycji judaistycznej, w młodości nie uważał się za człowieka wierzącego. Pod koniec lat siedemdziesiątych nawrócił się i przyjął chrzest. Trzy jego albumy nagrane po tym zdarzeniu: „Slow Train Coming”, „Saved” i „Shot of Love” – zawierają liczne odniesienia do Ewangelii i bywają nawet zaliczane do rocka chrześcijańskiego. W 1997 r., podczas 23. Kongresu Eucharystycznego w Bolonii, artysta wystąpił przed Janem Pawłem II, z którym przez chwilę rozmawiał. Jednak kard. Joseph Ratzinger, który był świadkiem tego spotkania, opisał je później z dużą dozą sceptycyzmu: „Gdy Dylan i inni grajkowie, których nazwisk nie pamiętam, przybyli, Ojciec Święty wydawał się niezwykle zmęczony, wyczerpany. Byłem sceptyczny, miałem ku temu powody i nadal je mam. Czy posiadamy jakiekolwiek prawo dopuszczać do głosu tego typu podejrzanych proroków?”.

Trzeba tu dodać, że Dylan, który tuż po nawróceniu chętnie mówił o swojej wierze, od pewnego czasu stroni od takich wypowiedzi. W internecie można natomiast znaleźć nagranie niepokojącego wywiadu z artystą, w którym słyszymy:

– Dlaczego ciągle jesteś aktywnym artystą?
– Tutaj chodzi o przeznaczenie. Kiedyś zdarzyła mi się okazja zawrzeć umowę z tym czymś, dawno temu. To coś mnie ciągle wiąże i trzyma.
– Czego dotyczyła ta okazja?
– By być tym, kim jestem dziś.
– Czy mogę spytać, z kim wszedłeś w układ?
– Wiesz… z tym… najwyższym dowódcą.
– Tego świata?
– Tak. Z tego świata i ze świata, którego nie widzimy.

Wielu komentatorów twierdzi, że chodzi tu o pakt z diabłem. Nie mam stuprocentowej pewności, że tak jest, ale rozumiem sceptycyzm przyszłego papieża. Sztuka to nie jest teren duchowo obojętny. Niczego nie wyrokując, staram się o tym pamiętać i badać to, czego słucham.

gosc.pl

...

Wladca tego swiata to diabel. Umowa w zamian za to ze bede slawny po smierci pojde do piekla. Cos ohydnego. Diabel go oszukal bo nie on decyduje kto idzie do piekla. Diabel oszukuje. W USA masa jest satanistow na widoku. Jak zawsze.

To dopiero Nobel. Tez chyba diabel opetal komisje.
Trzeba egzorcyzmow. Idz precz szatanie z tych ludzi, nie masz do nich prawa, Tylko Bóg. Jezus!

BRMTvonUngern

RMF 24
Fakty
Raporty specjalne
Sezon na Noble
Akademia Szwedzka: Koniec prób skontaktowania się z Bobem Dylanem
Akademia Szwedzka: Koniec prób skontaktowania się z Bobem Dylanem

Dzisiaj, 17 października (16:19)

Po wielu bezowocnych próbach Akademia Szwedzka przestała szukać kontaktu z Bobem Dylanem, któremu 13 października przyznała literackiego Nobla - poinformowała sekretarz tej instytucji Sara Danius.
Amerykański muzyk i poeta, który dostał literacką Nagrodę Nobla za "tworzenie nowych form poetyckiej ekspresji w ramach wielkiej tradycji amerykańskiej pieśni", milczy od 13 października
/LEX VAN LIESHOUT /PAP/EPA

W chwili obecnej nic nie robimy. Dzwoniłam i wysłałam wiadomości pocztą elektroniczną do jego najbliższego współpracownika i otrzymałam bardzo uprzejme odpowiedzi. Na razie to wystarczy - powiedziała Danius w szwedzkim radiu publicznym, SR.

Amerykański muzyk i poeta, który dostał literacką Nagrodę Nobla za "tworzenie nowych form poetyckiej ekspresji w ramach wielkiej tradycji amerykańskiej pieśni", milczy od 13 października; unika także mediów. O Nagrodzie Nobla dla artysty wciąż nie można dowiedzieć się z jego oficjalnej strony internetowej.

Sekretarz Akademii Szwedzkiej twierdzi, że wcale nie jest zaniepokojona milczeniem Boba Dylana.

Mam wrażenie, że jednak się ujawni - dodała Danius.

Zgodnie z tradycją laureat musi zdecydować, czy przyjmie Nagrodę Nobla oraz czy przyjedzie 10 grudnia do Sztokholmu na ceremonię jej wręczenia.

Jeśli nie chce przyjechać, to nie przyjedzie. Mimo wszystko będzie to wielkie święto, wyróżnienie należy do niego - podkreśliła Danius.

W 1964 roku przyjęcia Nobla odmówił francuski pisarz Jean-Paul Sartre, ale nie zmieniło to werdyktu i jest on oficjalnie zaliczany do grona noblistów.

...

Kompromitacja. Nobel literacki mial wyrozniac wybitnych tworcow nie znanych szeroko. A nie gwizady szolbiznesu z USA znane wszedzie. Oni maja swoje gramy spiewamy inne. Bez sensu im noble ani nie beda szerzej znani ani bogatsi. Po prostu zmarnowana nagroda ktora moglby dostac ktos wybitny np. Herbert. Trzeba uzywac rozumu.

BRMTvonUngern

RMF 24
Fakty
Raporty specjalne
Sezon na Noble
Sztokholm: Nikt nie odebrał Nobla za Dylana. Podczas ceremonii doszło do "niespotykanego incydentu"
Sztokholm: Nikt nie odebrał Nobla za Dylana. Podczas ceremonii doszło do "niespotykanego incydentu"

Dzisiaj, 10 grudnia (18:47)

Laureaci nagrody Nobla w czterech dziedzinach otrzymali z rąk króla Szwecji Karola XVI Gustawa medale oraz dyplomy. Na ceremonii zabrakło amerykańskiego poety i pieśniarza Boba Dylana, któremu przyznano Nobla literackiego. Podczas uroczystości doszło także do - jak komentują dziennikarze szwedzkiej telewizji - "niespotykanego incydentu".
Gość specjalny wieczoru - Patti Smith
/JONAS EKSTROMER /PAP/EPA

Nikt nie odebrał nagrody w imieniu Dylana, który wcześniej odmówił przyjazdu do Sztokholmu. Fundacja Noblowska ma nadzieję, że noblista odbierze laur w innym terminie.
Patti Smith zapomniała tekstu. "Niespotykany incydent"

Specjalnym akcentem wieczoru był występ amerykańskiej piosenkarki Patti Smith, która w swojej twórczości artystycznej pozostawała pod wpływem barda. Artystka zaśpiewała "A Hard Rain's A-Gonna Fall" - protest song skomponowany przez Dylana w 1962 r.

Smith w pewnym momencie zapomniała tekstu, przeprosiła, stwierdzając, że jest zbyt zdenerwowana, i poprosiła muzyków o rozpoczęcie utworu od początku. Później, zacinając się jeszcze w jednym miejscu, ostatecznie ukończyła piosenkę. To niespotykane - tak incydent skomentowali komentatorzy szwedzkiej telewizji SVT. Prawdopodobnie podobny przypadek nie zdarzył się dotąd w historii noblowskiej ceremonii.
Mocne przemówienie prezesa Fundacji Noblowskiej

Nietypowe, mocne przemówienie wygłosił prezes Fundacji Noblowskiej Carl-Henrik Heldin, przedstawiając pesymistyczną wizję świata.

Czołowi politycy - zarówno w Europie, jak i w Stanach Zjednoczonych - wygrywają wybory, zaprzeczając wiedzy oraz prawdom naukowym. Populizm jest powszechny i przyczynia się do sukcesów politycznych. Ponura prawda jest taka, że nie możemy już przyjąć za pewnik, że ludzie wierzą w naukę, fakty i wiedzę - podkreślił Carl-Henrik Heldin.

Swoją mowę zakończył jednak optymistycznym akcentem, wyznając wiarę w idee zapisane w testamencie Nobla.

Alfred Nobel, ustanawiając nagrodę Nobla, chciał przyczynić się do lepszego świata. Chciał, abyśmy inspirowali się noblistami i ich odkryciami - stwierdził. Przypomniał, że ceremonia wręczenia nagrody Nobla oraz imprezy towarzyszące są transmitowane na żywo przez telewizje i media społecznościowe. Docierają do 100 milionów osób na świecie.

W Sztokholmie nagrodę Nobla z dziedziny fizyki odebrali: David Thouless (USA, Wielka Brytania), Duncan Haldane (USA, Wielka Brytania) oraz Michael Kosterlitz (USA, Wielka Brytania). Nagrodę z chemii otrzymali: Jean-Pierre Sauvage (Francja), Fraser Stoddart (USA, Wielka Brytania), a także Bernard L. Feringa (Holandia). Za odkrycia z medycyny Nobla otrzymał Yoshinori Ohsumi (Japonia). Nagrodę im. Alfreda Nobla w dziedzinie ekonomii odebrali Oliver Hart (USA, Wielka Brytania) oraz Bengt Holmstroem (USA, Finlandia).
Wręczenie nagrody Nobla odbywa się zawsze 10 grudnia

Uroczystość wręczenia nagrody Nobla odbywa się zawsze 10 grudnia w rocznicę śmierci fundatora nagrody Alfreda Nobla. W tym roku dzień ten przypadł w sobotę, co spowodowało, że wielu Szwedów mogło ten dzień wyjątkowo świętować. W Muzeum Noblowskim można było poczuć się jak noblista, próbując dań z menu noblowskiego bankietu z lat poprzednich. Wiele szwedzkich rodzin tego dnia zorganizowało własne domowe noblowskie przyjęcia.

...

Chcieli kabaretu to maja.

BRMTvonUngern · Wysłany: Wto 18:27, 28 Mar 2017 Temat postu:

RMF 24
Fakty
Raporty specjalne
Sezon na Noble
Bob Dylan może stracić nagrodę pieniężną za Nobla! "To ostrzeżenie"
Bob Dylan może stracić nagrodę pieniężną za Nobla! "To ostrzeżenie"

Dzisiaj, 28 marca (16:23)

Laureat literackiego Nobla Bob Dylan może stracić przysługującą mu nagrodę pieniężną w wysokości 8 mln koron (840 tys. euro). Powód? Dotychczas nie wywiązał się z obowiązku wygłoszenia noblowskiego odczytu - podała Akademia Szwedzka.
Bob Dylan
/TVN24/x-news/Cover Video /

Amerykański artysta Bob Dylan ma przyjechać do Szwecji, aby w dniach 1 i 2 kwietnia zagrać dwa koncerty w Sztokholmie oraz kolejny w Lund. W związku z tym Akademia Szwedzka, która przyznaje literackiego Nobla liczyła, że Dylan wygłosi w Szwecji wykład, a także odbierze nagrodę pieniężną oraz dyplom i medal noblowski.

Akademia Szwedzka informuje, że w ostatnich miesiącach z Bobem Dylanem nie miały miejsca żadne rozmowy telefoniczne. Dylan jest jednak świadomy, że wykład musi się odbyć w terminie do 10 czerwca, jeśli wypłata nagrody pieniężnej ma dojść do skutku. Tak określone jest w statucie Fundacji Noblowskiej - napisała sekretarz Akademii Szwedzkiej Sara Danius.

Jednocześnie zaznaczyła ona, że Dylan pozostaje laureatem Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za 2016 rok. Informacja podana przez Akademię Szwedzką została skomentowana przez szwedzkie media jako "ostrzeżenie skierowane do noblisty". Gazeta "Svenska Dagbladet" wyraziła nadzieję, że w jakiś sposób artysta wygłosi jednak wykład podczas koncertu w Szwecji.
Nagrodzony za tworzenie nowych form poetyckiej ekspresji

Bob Dylan został nagrodzony literackim Noblem w październiku 2016 roku za "tworzenie nowych form poetyckiej ekspresji w ramach wielkiej tradycji amerykańskiej pieśni". Najpierw przez długi czas unikając kontaktu zwlekał z decyzją o przyjęciu wyróżnienia, potem odmówił przyjazdu 10 grudnia 2016 roku na ceremonię wręczenia Nagrody Nobla do Sztokholmu.

Na bankiecie noblowskim list od Boba Dylana odczytała ambasador USA w Sztokholmie Azita Raji. Przykro mi, że nie mogę być z wami, ale proszę przyjąć, że jestem tu duchem i to zaszczyt przyjąć tak prestiżową nagrodę - napisał artysta. Zostać uhonorowanym Nagrodą Nobla to jest coś, czego nie mogłem sobie wyobrazić lub oczekiwać - podkreślił Dylan.

(mal)
RMF24-PAP

...

Komitet sie osmieszyl.

BRMTvonUngern

Nobel z medycyny za odkrycia związane z zegarem biologicznym
Dzisiaj, 2 października (11:33)
Aktualizacja: Dzisiaj, 2 października (12:15)

Sekretarz Komitetu Noblowskiego Thomas Perlmann ogłosił, że tegoroczna nagroda Nobla w dziedzinie medycyny przypada trzem naukowcom. To Jeffrey C Hall, Michael Rosbash i Michael W. Young. Zostali oni nagrodzeni za odkrycie molekularnych mechanizmów kontrolujących rytmy okołodobowe u organizmów żywych. Laureatów z dziedziny fizjologii i medycyny wybiera Instytut Karolinski.
/PAP/EPA

Trzej naukowcy - Jeffrey C. Hall, Michael Rosbash and Michael W. Young - zostali laureatami nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii i medycyny za odkrycie molekularnych mechanizmów kontrolujących rytmy okołodobowe u organizmów żywych.

Prowadząc badania na muszce owocowej wyizolowali oni gen kontrolujący prawidłowy rytm okołodobowy u organizmów. Wykazali, że gen ten koduje białko gromadzące się w komórkach w czasie nocy - i degradowane w ciągu dnia. Później zidentyfikowali kolejne białka pełniące ważną rolę w tym mechanizmie.

Tegoroczni laureaci Nagrody Nobla z medycyny i fizjologii zwiększyli świadomość znaczenia właściwej higieny snu - podkreślono w Sztokholmie podczas uroczystego ogłoszenia nazwisk laureatów.

Wszyscy trzej nagrodzeni to Amerykanie. 72-letni Jeffrey C. Hall pracuje na University of Maine w Maine, Michael Rosbash ma 73 lata i jest związany z Brandeis University w Waltham. Michael W. Young ma 68 lat i pracuje na Rockefeller University w stanie Nowy Jork.

Instytut Karolinski docenił ich prace związane z funkcjonowaniem zegara biologicznego. Laureaci zwiększyli "świadomość znaczenia właściwej higieny snu" - powiedziała cytowana przez Reutersa Juleen Zierath z akademii noblowskiej.

Chodzi o zespół sterowanych genami procesów biochemicznych w komórkach i tkankach. Reguluje on najważniejsze procesy biologiczne i funkcje naszego organizmu, m.in. zachowanie, poziom hormonów, sen, temperaturę ciała, metabolizm. Pozwala on bardzo precyzyjnie zaadaptować naszą fizjologię do różnych faz dnia oraz zsynchronizować procesy życiowe organizmów z cyklicznymi zmianami zewnętrznych warunków środowiska.

Jutro, około godz. 11.45 dowiemy się, kto zdobył w tym roku Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki, a w środę, 4 października, o tej samej godzinie poznamy laureatów w dziedzinie chemii.

W czwartek o godz. 13:00 poznamy tegorocznego laureata literackiej Nagrody Nobla.

W piątek, 6 października, o godz. 11 wskazany zostanie laureat Pokojowej Nagrody Nobla, zaś 9 października ok. godz. 11.45 - zwycięzca w dziedzinie nauk ekonomicznych.

Nagrodę w dziedzinie fizjologii i medycyny przyznaje komitet założonego w 1810 roku Instytutu Karolinska w Solnej pod Sztokholmem. Laureatów w fizyce i chemii wskazuje Królewska Szwedzka Akademia Nauk, ona wyłania też zwycięzców - fundowanego przez Sveriges Riksbank (Bank Szwecji) - Nobla w dziedzinie ekonomii. Zwycięzcę pokojowej Nagrody Nobla wskazuje Norweski Komitet Noblowski, a literackiego - Akademia Szwedzka.

W 2017 roku wartość pieniężna Nagrody Nobla wzrośnie o 1 milion koron (104 tys. euro). Tegoroczni laureaci otrzymają więc po 9 milionów koron (ok. 940 tys. euro) zamiast dotychczasowych 8 milionów koron (ok. 833 tys. euro). Ogłoszoną podwyżkę Fundacja Noblowska tłumaczy "ustabilizowaniem" swoich funduszy. Jeszcze do 2011 roku Nagroda Nobla wynosiła 10 mln koron, jednak w tym samym roku podjęto decyzję o obniżeniu jej wartości o 20 proc. Jak wówczas tłumaczono, kryzys finansowy w Europie niekorzystnie wpłynął na fundusze, z których wypłacane są nagrody.

Oprócz nagrody finansowej każdy z laureatów otrzymuje dyplom i złoty medal. Na awersie medalu widnieje profil fundatora nagrody - Alfreda Nobla, wraz z datą jego urodzenia i śmierci zapisaną cyframi rzymskimi. Ta strona medalu jest taka sama w przypadku medycyny i fizjologii, fizyki, chemii, oraz literatury, ponieważ odznaczenia w tych kategoriach wykonał szwedzki rzeźbiarz i grawer Erik Lindberg. Nieco inaczej wygląda awers medalu dla laureata pokojowej Nagrody Nobla oraz ustanowionej dopiero w 1968 roku nagrody w dziedzinie ekonomii.

Każdy z medali jest ręcznie robiony, waży średnio 175 gramów i ma średnicę 66 milimetrów. Najcięższy jest ten z ekonomii, który waży o kilka gramów więcej niż pozostałe. Każdy nagrodzony otrzymuje jeden medal, ale może sobie zażyczyć jego repliki. Ta jednak wybita jest z brązu i jedynie pokryta złotem.

Od 1901 roku laureaci Nagród Nobla są wybierani co roku w dziedzinie: literatury, fizyki, chemii oraz medycyny lub fizjologii. Równie długo przyznawana jest też Nagroda Pokojowa. Alfred Nobel nie ustanowił nagrody dla ekonomistów, którą przyznaje się dopiero od 1968 roku. Jej fundatorem jest Bank Szwecji.

Nazwiska laureatów tradycyjnie ogłaszane są na początku października, wręczenie nagrody ma zaś miejsce w rocznicę śmierci jej fundatora - 10 grudnia w Oslo i Sztokholmie.

(j.)

RMF FM/PAP

...

Ciekawe...

BRMTvonUngern

RMF 24
Fakty
Nauka
Nobel z fizyki dla trzech naukowców za fale grawitacyjne
Nobel z fizyki dla trzech naukowców za fale grawitacyjne

Dzisiaj, 3 października (11:54)
Aktualizacja: Dzisiaj, 3 października (12:49)

Tegoroczną nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki otrzymało trzech naukowców za odkrycie fal grawitacyjnych - Rainer Weiss, Barry Barrish i Kip Thorne. "Tegoroczny Nobel z fizyki to uznanie dla pracy tysiąca ludzi" - powiedział Weiss.
Rainer Weiss, Barry C. Barish oraz Kip S. Thorne
/Jessica Gow /PAP/EPA

Istnienie fal grawitacyjnych przewidział już Albert Einstein w ogólnej teorii względności opublikowanej 20 marca 1916 roku. Jednak po raz pierwszy udało się je zaobserwować dopiero 14 września 2015. Wówczas dotarły do Ziemi fale grawitacyjne wywołane przez zderzenie dwóch czarnych dziur (jedna o masie 29, a druga 36 mas Słońca), oddalonych od nas o 1,3 miliarda lat świetlnych.

Reiner Weiss, Barry C. Barrish i Kip S. Thorne - zdaniem Komitetu Noblowskiego - mieli decydujący wpływ na powstanie detektora LIGO, dzięki któremu po raz pierwszy zaobserwowano fale grawitacyjne - echo zderzenia odległych czarnych dziur. W prace zaangażowały się tysiące badaczy z ponad 20 krajów, w tym Polski. W bieżącym roku obserwatoria amerykańskie uzupełnił europejski detektor VIRGo, zbudowany w rejonie Pizy.

>>>>>>>>>>Więcej o falach grawitacyjnych przeczytasz tutaj<<<<<<<<<<<

Rainer Weiss, Barry Barrish i Kip Thorne
/Jessica Gow /PAP/EPA

Sensacja towarzysząca temu wydarzeniu była całkowicie uzasadniona, bo zdolność detekcji fal grawitacyjnych otwiera zupełnie nowe możliwości badań Wszechświata, można powiedzieć nawet, że otwiera nam oczy na nowo. Do tej pory astronomowie badali odległe obiekty za pomocą docierających do nas fal elektromagnetycznych i cząstek promieniowania kosmicznego, fale grawitacyjne, jako obraz samych zakłóceń czasoprzestrzeni, pozwalają na znacznie więcej - podkreśla dziennikarz RMF FM Grzegorz Jasiński.

Już te pierwsze obserwacje pomogły w badaniach procesów zderzeń masywnych czarnych dziur. Tegoroczni laureaci są w pewnym sensie reprezentantami tysięcy badaczy z ponad 20 krajów. Ich wyróżnienie to duża satysfakcja także dla uczestniczących w całym projekcie Polaków - dodaje.
Rainer Weiss i Kip Thorne
/SHAWN THEW /PAP/EPA

Weiss: Nobel z fizyki to uznanie pracy tysiąca ludzi

Tegoroczny Nobel z fizyki to uznanie dla pracy tysiąca ludzi - powiedział we wtorek jeden z trojga tegorocznych noblistów w dziedzinie fizyki, Rainer Weiss.

Nagroda Nobla w tym roku wynosi 9 milionów koron (ok. 940 tys. euro). Połowę otrzyma urodzony w Niemczech 85-letni Weiss, związany z projektem LIGO/VIRGO Collaboration i pracujący w Massachusetts Institute of Technology (MIT) w Cambridge.

Postrzegam to bardziej jako uznanie dla pracy tysiąca ludzi - podkreślił Weiss, cytowany przez agencję AP. Powiedział to w trakcie rozmowy telefonicznej na uroczystości ogłoszenia laureatów nagrody Nobla w Królewskiej Szwedzkiej Akademii Nauk.

W połowie lat 70. XX wieku Rainer Weiss przeanalizował potencjalne źródła zakłóceń, mogących zaburzać prowadzenie pomiarów fal grawitacyjnych. Zaprojektował również odpowiedni detektor - laserowy interferometr. Już wówczas Kip Thorne i Rainer Weiss byli przekonani, że fale grawitacyjne uda się wykryć.

Fale te powstają zawsze, gdy jakaś masa przyspiesza - zarówno w przypadku wykonującego piruet łyżwiarza, jak i pary okrążających się nawzajem czarnych dziur. Gdy taka fala przenika przez Ziemię, wszystko na niej minimalnie zmienia swoje wymiary. Jednak nawet fale wytwarzane przez czarne dziury są tak słabe, że Einstein uważał ich wykrycie za niemożliwe.

W rzeczywistości okazało się to "tylko" bardzo trudne - potrzeba było pary ogromnych interferometrów laserowych, oddalonych od siebie o 3 tysiące km, aby wykryć zmianę długości interferometrów, tysiące razy mniejszą od rozmiarów jądra atomowego. Każdy z detektorów (jeden w stanie Waszyngton, drugi - w Luizjanie) ma dwa tunele w kształcie litery L.

Długość takiego tunelu to 4 kilometry. W ich wnętrzu odbijają się wiązki laserowa, a odpowiednia aparatura sprawdza, czy długość jednego ramienia nie zmieniła się w stosunku do drugiego. Zwykle wyniki pomiaru są takie same - chyba, że fala grawitacyjna odkształci czasoprzestrzeń.
Wszystkie znane rodzaje promieniowania elektromagnetycznego i cząstek elementarnych - w tym promieniowanie kosmiczne - znalazły już zastosowanie w badaniach Wszechświata. Jednak właściwości fal grawitacyjnych pozwalają na bezpośrednią obserwację zaburzeń czasoprzestrzeni, otwierając zupełnie nowe perspektywy w astrofizyce.

Możemy się spodziewać wielu nowych odkryć dokonanych dzięki nieuchwytnym dotychczas falom. Pierwszym było samo odkrycie podwójnego układu czarnych dziur, których trwające 0,12 sekundy zderzenie zarejestrowano 14 września 2015. Czarne dziury nie generują światła ani fal radiowych - za to mogą wytwarzać fale grawitacyjne. Możliwe, że uda się wykrywać także zderzenia gwiazd, rotujące gwiazdy neutronowe czy wybuchy supernowych.

(ph)

RMF FM/PAP

...

Ciekawe.

BRMTvonUngern

RMF 24
Fakty
Nauka
Nobel z chemii za zdjęcia biocząsteczek w naturalnym otoczeniu
Nobel z chemii za zdjęcia biocząsteczek w naturalnym otoczeniu

Dzisiaj, 4 października (11:51)
Aktualizacja: Dzisiaj, 4 października (12:46)

Nagrodę Nobla w dziedzinie chemii otrzymali w tym roku Jacques Dubochet ze Szwajcarii, Joachim Frank z Niemiec i Richard Henderson z Wielkiej Brytanii. Wyróżniono ich za opracowanie metody mikroskopii krio-elektronowej wysokiej rozdzielczości do badań struktury cząstek biologicznych w roztworach. To pozwoliło na obserwację procesów biologicznych w sposób, który wcześniej nie był możliwy, i wprowadziło biochemię w zupełnie nową erę odkryć.
Tegoroczni laureaci Nobla w dziedzinie chemii
/Claudio Bresciani /PAP/EPA

Jeden obraz wart więcej niż tysiąc słów - mówi chińskie przysłowie. Prace tegorocznych noblistów pomogły uzyskać obrazy, które pozwoliły znakomicie przyspieszyć proces badań podstawowych mechanizmów życiowych. Odkrycia naukowe często zależą od zdolności do zobrazowania obiektów niewidocznych dla ludzkiego oka. Biochemia długo jednak borykała się z problemem niezdolności do obrazowania większości cząsteczek należących do "maszynerii życia". Stworzenie mikroskopii krio-elektronowej pozwoliło te problemy przezwyciężyć.

Badacze potrafią zamrozić teraz biocząsteczki w naturalnym środowisku i obserwować procesy, których wcześniej nie byli w stanie zobaczyć. To znacznie przyspieszyło badania biochemiczne, kluczowe choćby w przemyśle farmaceutycznym.

Stosowana w mikroskopii elektronowej silna wiązka elektronów niszczy materiał biologiczny. Dlatego długo uważano, że badania z wykorzystaniem tej metody można prowadzić tylko na materiale martwym. Przełom nastąpił w 1990 roku, kiedy Richard Henderson po raz pierwszy wykorzystał mikroskop elektronowy do stworzenia trójwymiarowego obrazu białka z rozdzielczością na poziomie atomów. To pokazało, że ta technologia ma takie możliwości.

Jej praktyczne wykorzystanie było możliwe dzięki pracom Joachima Franka, który w latach 1975-1986 stworzył metodę opracowania obrazów, która w uproszczeniu pozwalała analizować i łączyć dwuwymiarowe, rozmazane obrazy w taki sposób, że powstawały obrazy trójwymiarowe i ostre.

Jacques Dubochet znalazł sposób, w jaki można do mikroskopii elektronowej dodać... wodę. Oczywiście ciekła woda w warunkach próżni mikroskopu elektronowego natychmiast odparowuje. To sprawia, że zawieszone w niej cząsteczki zapadają się i tracą naturalny kształt. Na początku lat 80. Dubochet znalazł sposób zeszklenia wody, schładzał ją tak szybko, że zestalała się zachowując formę zawieszonych w niej cząsteczek. To sprawiało, że nawet w próżni można było badać cząsteczki w ich naturalnej postaci.

Wszystkie te odkrycia pozwoliły wprowadzić mikroskopię elektronową na nowy, nieosiągalny wcześniej poziom. W 2013 roku udało się skonstruować aparaturę o pożądanej atomowej rozdzielczości i trójwymiarowe obrazowanie biocząsteczek stało się codziennością. Jak podkreśla Komitet Noblowski, literatura naukowa wzbogaciła się o piękne obrazy cząstek "od białek wywołujących odporność na antybiotyki, po powierzchnię wirusa Zika". Biochemia stanęła w obliczu nowych możliwości i bez wątpienia czeka ją okres gwałtownego rozwoju.

(mpw)
Grzegorz Jasiński

...

Ciekawe.

BRMTvonUngern

Nobel z literatury przyznany! Laureatem Kazuo Ishiguro

Dzisiaj, 5 października (13:00)

Brytyjski pisarz japońskiego pochodzenia Kazuo Ishiguro laureatem literackiego Nobla - ogłosiła Szwedzka Akademia. Jego słynna powieść "Okruchy dnia" została zekranizowana w 1993 roku - w głównego bohatera wcielił się Anthony Hopkins.
Kazuo Ishiguro
/Jules Annan /PAP/DPA

W uzasadnieniu Akademia Szwedzka podkreśliła, że Ishiguro w swych powieściach, które są pełne "wielkiej siły emocjonalnej, obnaża otchłań kryjącą się pod naszym złudnym poczuciem połączenia ze światem".

Tegoroczny laureat urodził się w 8 listopada 1954 r. w Nagasaki w Japonii. Jego rodzina przeprowadziła się do Wielkiej Brytanii, kiedy miał 5 lat, do kraju dzieciństwa powrócił dopiero jako człowiek dorosły. Studiował literaturę w Kent. Pisarz mieszka obecnie w Londynie.

Kazuo Ishiguro jest autorem siedmiu powieści. Pierwsza to "Pejzaż w kolorze sepii", wydana w 1982 roku. Ta i następna jego książka - "Malarz świata ułudy" z 1986 roku - rozgrywają się w Nagasaki kilka lat po II wojnie światowej. Za drugą powieść pisarz otrzymał w 1986 roku Whitebread Award, a w 1989 został laureatem Nagrody Bookera za trzecią powieść "Okruchy dnia". Ta w 1993 roku została zekranizowana pod tym samym tytułem. Reżyserem był James Ivory, a Anthony Hopkins zagrał postać kamerdynera Stevensa.

Do Bookera Ishiguro nominowany był też w 2005 roku za powieść "Nie opuszczaj mnie". Inne jego powieści to m.in. "Niepocieszony" (1995), "Kiedy byliśmy sierotami" (2000), "Pogrzebany olbrzym" (2015) i tom opowiadań "Nokturny" (2009).
Cieślik: Ishiguro nie jest wybitnym pisarzem, ale jest zupełnie dobry

Nagroda tym razem trafiła do pisarza, który nie jest wybitny, ale jest zupełnie dobry - skomentował werdykt Szwedzkiej Akademii krytyk i tłumacz Krzysztof Cieślik.

Są lepsi brytyjscy pisarze, którzy bardziej zasługiwaliby na tę nagrodę, na przykład Julian Barnes - ocenił krytyk literacki Krzysztof Cieślik. Czytałem niedawno jego ostatnią powieść i uważam, że nie jest ona szczególnie dobra. Pytanie czy nie jest to kwestia przekładu, ale nie porównywałem tłumaczenia z oryginałem. Na poziomie prostego odbioru książki wydała mi się słaba. Czytałem też jego inne prace i wydały mi się zupełnie dobre. Popularne są "Okruchy dnia", a także ekranizacja tej powieści - dodał.

Szwedzka Akademia lubi zaskakiwać

W ostatnim dziesięcioleciu kilka razy wybierano pisarzy niemal nieznanych nawet krytykom literackim, jak Chińczyk Gao Xingjian. Harold Pinter jest co prawda szeroko znany, lecz jego zaangażowanie w politykę sprawiło, że wybór ten postrzegany był jako kontrowersyjny. Także Nobel dla Austriaczki Elfriede Jelinek w 2004 roku podzielił środowiska literackie na świecie - tym razem krytykowano zaangażowanie pisarki w feminizm oraz jej lewicowe poglądy. Nagroda dla Orhana Pamuka spotkała się z aprobatą niemal wszędzie, poza ojczyzną pisarza, gdzie opinia publiczna nie umie mu wybaczyć, że otwarcie nazywa ludobójstwem rzeź Ormian przeprowadzoną przez jego rodaków na początku XX wieku.

Najbardziej kontrowersyjnym Noblem literackim pozostaje jednak decyzja jury z 1974 roku, kiedy wybrano szwedzkich pisarzy: Eyvinda Johnsona i Harry'ego Martinsona. Obserwatorów oburzyło nie to, że nagrodzeni pisarze byli mało znani, ani nawet nie okoliczność, że wybierając ich pominięto takie sławy jak Graham Greene czy Saul Bellow. Kontrowersje wzbudził fakt, że obaj nagrodzeni literaci zasiadali w noblowskim panelu i uczestniczyli w głosowaniu wybierając laureata.

Warto wspomnieć, że wielcy pisarze - tacy jak Marcel Proust, James Joyce, Bertolt Brecht, Jorge Borges czy Graham Greene - nigdy Nobla nie dostali, a nazwiska wielu literatów uhonorowanych tą nagrodą szybko odeszły w zapomnienie.

(m)

...

W ogole to rozumiem pisze po angielsku? Nagradzajmy Japończykow piszacych po japonsku jednak. W ogole zreszta czytanie angielskich przekladow to nonsens. Z tego co rozumiem jezyk angielski to przeklad na angielski np. Pana Tadeusza musi byc kompletna parodią i monstrualnym absurdem. Kompromitujacym to wybitne dzielo. Z kolei polski przeklad nadaje artyzmu kiepskim zachodnim tekstom bo jezyk mamy niebywale literacki.

BRMTvonUngern

Pokojowy Nobel dla Międzynarodowej Kampanii na rzecz Zniesienia Broni Nuklearnej

1 godz. 21 minut temu
Aktualizacja: 8 minut temu

Tegoroczna Pokojowa Nagroda Nobla została przyznana Międzynarodowej Kampanii na rzecz Zniesienia Broni Nuklearnej (ICAN). To pozarządowa organizacja, w której skład wchodzą przedstawiciele około stu krajów.
Członkowie ICAN
/ETIENNE LAURENT /PAP/EPA

Przyznając Pokojowego Nobla ICAN, Norweski Komitet Noblowski uzasadnił, że Kampania jest jedną z głównych organizacji światowych działających na rzecz likwidacji broni nuklearnej. Według Komitetu dzięki ICAN w ostatnich latach udało się nadać nowy kierunek staraniom o zlikwidowanie tej broni.

Komitet wyróżnił ICAN także za to, że Kampanii udało się zwrócić uwagę świata na katastroficzne konsekwencje użycia takiej broni.

Żyjemy w czasach, kiedy ryzyko użycia broni nuklearnej jest większe niż kiedykolwiek do tej pory - mówiła BeritReiss-Andersen, szefowa Norweskiego Komitetu Noblowskiego. Niektóre państwa modernizują swoje arsenały broni nuklearnej. Jest realne niebezpieczeństwo, że więcej krajów będzie starało się starać się o broń nuklearną, np. Korea Północna - dodawała. Wezwała mocarstwa jądrowe do rozpoczęcia "poważnych negocjacji" w celu wyeliminowania swego arsenału atomowego.

Szefowa ICAN
/TIM WRIGHT /PAP/EPA

Rzeczniczka Międzynarodowej Kampanii na rzecz Zniesienia Broni Nuklearnej mówi, że jest dumna z przyznania tej koalicji Pokojowej Nagrody Nobla. Według niej to dowód uznania dla wieloletniej pracy działaczy, głównie tzw. hibakusha.

Terminem hibakusha określa się osoby, które przeżyły zrzucenie bomb atomowych na Hiroszimę i Nagasaki w Japonii w 1945 roku.

Z kolei szefowa ICAN Beatrice Fihn oznajmiła, że wykorzysta Pokojową Nagrodę Nobla, by wywierać presję na jak najwięcej krajów, aby podpisały traktat zakazujący broni nuklearnej i ratyfikowały go.

Fihn, pytana o to, co chciałaby powiedzieć prezydentowi Donaldowi Trumpowi i przywódcy Korei Północnej Kim Dzong Unowi, odparła, że chciałabym im przypomnieć, iż posiadanie broni jądrowej jest nielegalne, podobnie jak grożenie użyciem jej. Muszą przestać - dodała.

W lipcu ONZ przyjęła traktat zakazujący broni nuklearnej, ale wszystkie potęgi atomowe, w tym USA, Rosja, Chiny, Wielka Brytania i Francja, zbojkotowały posiedzenie. ICAN lobbowała na rzecz przyjęcia tego traktatu.

...

Czyli zmarnowali nagrode bo mowic o tym ze lepiej by bylo bez bomb atomowych to mozna i w Rosji tylko co z tego?

BRMTvonUngern

Przyznano Nobla w dziedzinie ekonomii. Wiedzę laureata wykorzystano w loteriach i teleturniejach

Dzisiaj, 9 października (11:50)

Tegoroczną nagrodę Nobla w dziedzinie ekonomii otrzymał Richard H. Thaler z Uniwersytetu Chicago za wkład w rozwój ekonomii behawioralnej - ogłosiła Królewska Szwedzka Akademia Nauk. W uzasadnieniu Akademia napisała, że Thaler "uwzględnia realistyczne założenia psychologiczne w swych analizach dotyczących podejmowania decyzji ekonomicznych".
Richard Thaler
/UNIVERSITY OF CHICAGO BOOTH SCHOOL OF BUSINESS HANDOUT /PAP/EPA

"Badając konsekwencje ograniczonej racjonalności, preferencji społecznych i braku samokontroli wykazuje, jak te cechy ludzkie systematycznie wpływają na indywidualne decyzje, a także wyniki rynkowe" - czytamy w oświadczeniu.
"Thaler otrzymał nagrodę Nobla za połączenie dwóch nauk w jedno"

Thaler otrzymał nagrodę Nobla za połączenie dwóch nauk w jedno. Za wprowadzenie psychologii do ekonomii. Pisał o tym, że wszelkie decyzje ekonomiczne podejmujemy dla własnego dobra, niekoniecznie dla dobra ogółu.

Prace Thalera pozwalają też politykom ocenić, jak się zachowamy, gdy na przykład dostaniemy 500 złotych na dziecko. Były też wykorzystywane w tworzeniu wielu teleturniejów albo loterii. Dzięki temu organizatorzy wiedzą, za jaką cenę jesteśmy w stanie podjąć ryzyko.

Prace Thalera starają się uchwycić racjonalność wydawania pieniędzy. Na przykład, racjonalnie wszyscy wiemy, że emerytury z ZUS-u będą marne. Racjonalnie więc powinniśmy sami oszczędzać. Ale musimy mieć dobrą ofertę - tłumaczy w rozmowie z RMF FM dr Jakub Borowski ze Szkoły Głównej Handlowej.

Inny przykład: Pada deszcz. Sprzedawcy parasolek racjonalnie podnoszą ceny. My racjonalnie wiemy, że byśmy przepłacali, więc często wolimy moknąć - dodaje.

Albo: Gramy w teleturnieju. Prace Thalera pokazują, że jak na początku coś wygramy, to jesteśmy gotowi ryzykować więcej - zaznacza naukowiec.
Wzrosła wartość pieniężna nagrody Nobla

Nagrodę Nobla funduje szwedzki bank centralny, Sveriges Riksbank.

W tym roku wartość pieniężna Nagrody Nobla wzrosła o 1 milion koron (104 tys. euro). Tegoroczni laureaci otrzymają więc po 9 milionów koron (ok. 940 tys. euro) zamiast dotychczasowych 8 milionów koron (ok. 833 tys. euro). Ogłoszoną podwyżkę Fundacja Noblowska tłumaczy "ustabilizowaniem" swoich funduszy. Jeszcze do 2011 roku Nagroda Nobla wynosiła 10 mln koron, jednak w tym samym roku podjęto decyzję o obniżeniu jej wartości o 20 proc. Jak wówczas tłumaczono, kryzys finansowy w Europie niekorzystnie wpłynął na fundusze, z których wypłacane są nagrody.

Oprócz nagrody finansowej każdy z laureatów otrzymuje dyplom i złoty medal. Na awersie medalu widnieje profil fundatora nagrody - Alfreda Nobla wraz z datą jego urodzenia i śmierci zapisaną cyframi rzymskimi. Ta strona medalu jest taka sama w przypadku medycyny i fizjologii, fizyki, chemii oraz literatury, ponieważ odznaczenia w tych kategoriach wykonał szwedzki rzeźbiarz i grawer Erik Lindberg. Nieco inaczej wygląda awers medalu dla laureata pokojowej Nagrody Nobla oraz ustanowionej dopiero w 1968 roku nagrody w dziedzinie ekonomii.

Każdy z medali jest ręcznie robiony, waży średnio 175 gramów i ma średnicę 66 milimetrów. Najcięższy jest ten z ekonomii, który waży o kilka gramów więcej niż pozostałe. Każdy nagrodzony otrzymuje jeden medal, ale może sobie zażyczyć jego repliki. Ta jednak wybita jest z brązu i jedynie pokryta złotem.

(ph)
Krzysztof Berenda
RMF FM/PAP

...

Z tych tlumaczen co on odkryl wychodzi absurd. Tyle to wie kazdy.

BRMTvonUngern

Powołano nowy Komitet Noblowski!
Autor: LubimyCzytać
Aktualności
Powołano nowy Komitet Noblowski!
1wartościowy tekst
Do składu Szwedzkiej Akademii dołączyło pięciu niezależnych ekspertów. Mają oni uratować literacką Nagrodę Nobla i pomóc w wyborze laureata w latach 2019-2020. To kolejne konsekwencje skandalu, który w zeszłym roku wybuchł w tej instytucji.

Literacka Nagroda Nobla jest jedną z tych nagród, które wśród miłośników literatury wywołują niemałe emocje. Niestety w 2018 roku nie doczekaliśmy się laureata. Wszystko z powodu skandalu, który wybuchł w Szwedzkiej Akademii w listopadzie zeszłego roku. Mąż jednej z członkiń, Jean-Claude Arnault, został oskarżony o molestowanie seksualne, gwałt i ujawnianie laureatów przed oficjalnym ogłoszeniem. Członkinią tą jest zaś poetka Katarina Frostenson, dzięki której Arnault utrzymywał bliskie stosunki z Akademią. Fotograf miał dopuszczać się molestowania w mieszkaniach należących do Akademii, a także w klubie literackim „Forum”, który prowadził wraz z żoną, a który częściowo finansowany jest właśnie przez Akademię. W klubie odbywały się m.in. odczyty laureatów nagród przyznawanych przez komitet.

Na początku kwietnia do odejścia została zmuszona przewodnicząca komitetu – Sara Danius. Wkrótce potem Szwedzka Akademia zaczęła się rozpadać. Z 18-osobowego gremium zostało tylko dziesięciu aktywnych członków. Niestety, regulamin komitetu nie przewiduje rezygnacji ze stanowiska członka Akademii, funkcja ta bowiem nadawana jest dożywotnio i jeśli ktoś chce odejść, jego krzesło musi pozostać puste aż do jego śmierci. W takim przypadku członkowie nie mogą wybrać nowego członka, a tym samym nie mogą wybrać laureata, ponieważ kworum wynosi 12 członków.

W maju świat literatury wstrzymał oddech. Szwedzka Akademia zdecydowała, że w wyniku „podważenia zaufania publicznego do Akademii” Nobel w 2018 roku nie zostanie przyznany. Komitet dał więc sobie czas na odbudowanie zaufania publicznego oraz na wprowadzenie pewnych zmian do regulaminu, które zapowiedział król Szwecji Karol Gustaw. Plany zakładały, że w 2019 roku poznamy dwóch laureatów.

Jednak pod koniec maja pojawiła się informacja, że być może w 2019 roku nagroda również nie zostanie przyznana. Mówiono nawet, że zarządzanie nagrodą może przejąć inna instytucja. Natomiast w lipcu okazało się, że Szwedzi nie zamierzają łamać tradycji. Z inicjatywy osób silnie związanych z kulturą powstała Nowa Akademia. W chwili ogłoszenia przesięwzięcia liczyła ona aż 106 osób. W ten sposób czytelnicy na całym świecie mogli wziąć udział w przyznaniu w 2018 roku alternatywnego Nobla nazwanego Nową Nagrodą Literacką. Wyróżnienie miała otrzymać powieść, która opowiadała historię „ludzi na całym świecie”.

Założyliśmy Nową Akademię, aby przypomnieć ludziom, że literatura i kultura powinny promować demokrację, przejrzystość, empatię i szacunek, bez przywilejów, aroganckiej stronniczości i seksizmu. W czasach, gdy wartości są coraz częściej kwestionowane, literatura staje się jeszcze ważniejszą przeciwwagą dla kultury milczenia i ucisku. Nowa Akademia uznaje to za tak istotne, że uważa, iż największa nagroda literacka na świecie powinna zostać przyznana w 2018 roku. To jedyny cel, dla którego założyliśmy Nową Akademię.

Do 8 lipca bibliotekarze z całej Szwecji wysyłali swoje nominacje do nagrody. Propozycje te 12 lipca poddano publicznemu głosowaniu. Wśród nominowanych znaleźli się tacy pisarze, jak: J.K. Rowling, Margaret Atwood, Donna Tartt, Paul Auster, Zadie Smith i Olga Tokarczuk, przy czym kobiety na tej liście znalazły się w większości (29 do 17).

I gdy Szwedzka Akademia walczyła z naciskami Fundacji Noblowskiej, Nowa Akademia zbierała coraz bardziej pochlebne recenzje i nabierała rozpędu. Pod koniec sierpnia czytelnicy na całym świecie mogli poznać finałową czwórkę w wyścigu po Nową Nagrodę Literacką. W finale znaleźli się: Neil Gaiman, Maryse Condé, Kim Thúy oraz nazywany „Leonardem DiCaprio Nagrody Nobla” Haruki Murakami. Autor szybko jednak ostudził emocje swoich fanów i udowodnił, że Nowej Nagrodzie Literackiej jeszcze dużo brakuje do dawnej Nagrody Nobla. W połowie września pojawiła się zaś wiadomość, że Murakami wycofuje się z wyścigu po nagrodę.

W e-mailu do Nowej Akademi Haruki Murakami wyraził swoją wdzięczność za nominację. Pisarz wyraził wolę skupienia się na pisaniu, z dala od uwagi mediów, i poprosił o wycofanie jego nominacji. Nowa Akademia żałuje, ale szanuje jego decyzję.

Gdy Nowa Akademia debatowała nad laureatem, we wrześniu rozpoczął się proces Arnaulta. 18 kobiet oskarżyło fotografa o molestowanie seksualne, a pięć zdecydowało się złożyć doniesienie na policję z oskarżeniem o gwałt. Część z tych zarzutów została jednak oddalona z powodu przedawnienia lub braku dowodów. Z dochodzenia zleconego przez Sarę Danius wiemy, że Arnault był źródłem przecieku o Nagrodzie Nobla dla Wisławy Szymborskiej (1996), Elfriede Jelinek (2004), Harolda Pintera (2005), Jeana-Marie Gustave'a Le Clezio (2008), Patricka Modiano (2014), Swiatłany Aleksijewicz (2015) oraz Boba Dylana (2016).

Arnault nie przyznał się do winy, a jego adwokat stwierdził, że jego klient jest ofiarą „polowania na czarownice”. Wyrok zapadł na początku października. Fotograf został skazany na dwa lata więzienia za gwałt, ale odwołał się od wyroku; kolejny poznamy w grudniu br.

12 października ogłoszona została laureatka Nowej Nagrody Literackiej. Została nią pisarka z Gwadelupy Maryse Condé. Tego samego dnia zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami Nowa Akademia została rozwiązana. Jednocześnie ogłoszono nowych członków Szwedzkiej Akademii. W jej skład weszli sędzia Sądu Najwyższego Eric M. Runesson oraz pochodząca z Iranu poetka Jila Mossaed. Tym samym Akademia zyskała wystarczającą liczbę członków, aby mieć kworum, ale nie było to jednoznaczne z tym, że za rok zostanie przyznany literacki Nobel.

Z powodu licznych głosów domagających się uporządkowania spraw przez Komitet Noblowski Szwedzka Akademia zdecydowała się zwrócić o pomoc do osób niezwiązanych z tym gremium. Ustalono, że Nowy Komitet Noblowski ma składać się z pięciu członków Szwedzkiej Akademii i pięciu ekspertów z zewnątrz. W nowo powstałym komitecie z ramienia dotychczas przyznającej Nagrodę Nobla Szwedzkiej Akademii zasiądą: Per Waestberg (przewodniczący), Horace Engdahl, Kristina Lugn, Anders Olsson i Jesper Svenbro. Powołani eksperci zewnętrzni to krytycy literaccy: Mikaela Blomqvist, Rebecka Kaerde, Kristoffer Leandoer, wydawca Henrik Petersen oraz tłumaczka Gun-Britt Sundstroem.

W składzie Akademii nie znalazła się żona Arnaulta, Katarina Frostenson, która złożyła rezygnację. Pozostał w nim jednak Horace Engdahl, którego podejrzewa się o tolerowanie niewłaściwych praktyk w tej instytucji oraz o bycie stronnikiem byłej przewodniczącej, Katariny Frostenson.

...

Szwecja sie rozlatuje to i Nobel lezy i kwiczy. Czy moze byc inaczej?

BRMTvonUngern

SARAJEWIE I W KOSOWIE
ŚWIAT Wczoraj, 11 grudnia (19:54)
Udostępnij
Komentuj (339)
339
Laureat tegorocznej Literackiej Nagrody Nobla Peter Handke został w środę uznany za persona non grata przez władze Sarajewa oraz Kosowa. To efekt kontrowersyjnych opinii, jakie Handke wygłaszał na temat wojny w byłej Jugosławii.

Peter Handke /AP Photo/Francois More /East News
Peter Handke /AP Photo/Francois More /East News
Parlament kantonu sarajewskiego potępił także Akademię Szwedzką za przyznanie Nobla austriackiemu pisarzowi. Agencja AP przypomina, że wtorkowa ceremonia w Sztokholmie, w czasie której Handke odebrał nagrodę, została zbojkotowana przez przedstawicieli Bośni i Hercegowiny oraz sześciu innych krajów.

"Obraza dla ofiar"

REKLAMA

Argumentując decyzję o uznaniu pisarza za persona non grata, parlament kantonu sarajewskiego oświadczył w środę, że Handke nie zmienił swoich proserbskich poglądów nawet tak wiele lat po wojnie w byłej Jugosławii i prowokacyjnie zapowiada, że odwiedzi Serbów bośniackich w wiosce niedaleko Srebrenicy.

"Przyznanie takiej osobie Nagrody Nobla jest obrazą dla ofiar, a jego wizyta w Bośni i Sarajewie byłaby dodatkowym upokorzeniem dla ofiar serbskiej agresji" - oświadczył parlament Sarajewa.

Stanowisko władz ustawodawczych stolicy BiH poparło Kosowo. Minister spraw zagranicznych tego kraju Behgjet Pacolli oznajmił na Twitterze, że decyzja o uznaniu austriackiego pisarza jako osoby niepożądanej zapadła ze względu na jego poparcie "dla Miloszevicia (byłego przywódcy Serbii) i jego ludobójczej polityki" w Kosowie i Bośni.

Związany poprzez rodzinę matki z Serbami pisarz zdecydowanie opowiada się po ich stronie. Jego proserbskie wypowiedzi uznawane są przez niektórych za bardzo kontrowersyjne, a nawet negujące historyczną prawdę na temat wojny w krajach byłej Jugosławii. Handke uważa m.in., że dokonana przez Serbów bośniackich masakra w Srebrenicy nie była ludobójstwem.

Mord na tysiącach mężczyzn i chłopców
11 lipca 1995 r., po zajęciu Srebrenicy, wówczas muzułmańskiej enklawy chronionej przez holenderskich żołnierzy sił ONZ, oddziały Serbów bośniackich wymordowały w pobliżu miasta blisko ośmiu tys. muzułmańskich mężczyzn i chłopców. Holendrzy wydali nawet pięć tys. Bośniaków, którzy schronili się przed wywózką w ich bazie w Potoczari, w przekonaniu, że wyjazd stamtąd jest dla nich jedynym wyjściem.

Kilkudniowa masakra została przez oenzetowski trybunał ds. zbrodni wojennych w dawnej Jugosławii uznana za ludobójstwo, a dzień jej rozpoczęcia jest w Bośni i Hercegowinie dniem żałoby narodowej.

PAP

. .

Skandal z obrzydliwym kaszalotem Tokarczuk jest niczym wobec drugiego ,tytana literadury'...
Tokarczuk nawet na rozdaniu nie potrafila sie zachowac rzygajac klamstwem jakoby w Polsce nie bylo migrantow a jest 3 mln. Oczywiscie chce sie przypodobac Rotszildom ktrych lokajem jest Soros zeby miec wiecej korzysci. Tak jest zorganizowany system satanistyczny. Korzysc materialna kosztem utraty duszy. Potem bedzie wycie w piekle.

BRMTvonUngern

Kompromitacja Olgi Tokarczuk. Nie obroni literackiej nagrody Nobla

Porażką Tokarczuk zakończyły się tegoroczne finały obrad akademii noblowskiej w Szwecji. Wysoko rozstawiona powieściopisarka Olga Tokarczuk uległa debiutującej w turnieju amerykańskiej poetce Louise Glück. Krytycy literaccy nie zostawiają na Tokarczuk suchej nitki.

...

Przyznanie Nobla to byla porazka. To kompletna idiotka. ,Głębokie' odkrycia w stylu ze covid uswiadomil jej o umieraniu. Nie wiedziala ze sie umiera... Itd. W ogole kim ja sie zajmuje?!
Mnie przyznajcie przynajmniej mam potezny dorobek i ani jedno zdanie nie jest bez sensu.